Τα «Πολιτικά σχέδια» του Δημήτρη Σεβαστάκη

ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ

Πρόσωπα της πολιτικής, της οικονομίας, πρόσωπα θεσμικά ή ανένταχτα. Ο ζωγράφος και πανεπιστημιακός αποκαλύπτει τα σχέδια που δημιούργησε με μολύβια, γραφίτες, μελάνια, την εποχή που ήταν βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ. Κι όπως τονίζει, «αυτοπρο-σωπογραφίες» είναι όλα

«Πρόσωπα πολιτικών, πρόσωπα στο περιβάλλον της πολιτικής, της οικονομίας, πρόσωπα θεσμικά ή “τυχαία”, ανένταχτα, που διεκδικούν ή αποστρέφονται την προσοχή. Πρόσωπα που εντέλει διεκδίκησαν ρόλο στη ζωή μου…». Ο ζωγράφος και πανεπιστημιακός Δημήτρης Σεβαστάκης φαίνεται πως αξιοποίησε την κοινοβουλευτική θητεία του με τον ΣΥΡΙΖΑ (2015-2019) καθώς δημιούργησε μια σειρά έργων, τα οποία παρουσιάζει τώρα στο βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης.

Μητσοτάκης, Τσίπρας, Μπακογιάννη, Σαμαράς, Κακλαμάνης σε μαύρο-άσπρο… Πρόκειται για 46 «Πολιτικά σχέδια», όπως είναι ο τίτλος της έκθεσης, «δημιουργημένα κατά την περίοδο που ήμουν βουλευτής», όπως σημειώνει ο Σεβαστάκης: «Η πολιτική δίνει έμφαση στα πρόσωπα. Είναι οι θνησιγενείς φορείς ενός βαθύτατου δράματος. Εκεί χαράσσονται όλα τα συμβάντα. Φιλοδοξίες, βουλιμίες, πίκρες, ευφυΐα, ωμότητα. Ξεκινούσα να σχεδιάσω πρόσωπα που είχαν ανατομικό ενδιαφέρον και που εντέλει αποκτούσαν μέσα μου και πολιτικό ενδιαφέρον. Διά του σχεδίου, διά της ζωγραφικής, σαν να εξελισσόταν η ανατομία σε μορφή πολιτικής ερμηνείας.

»Κρατούσα γρήγορες σχεδιαστικές σημειώσεις στην αρχή και επεξεργαζόμουν τα σχέδια αργότερα. Χρησιμοποιούσα ως βοήθημα δημοσιεύματα, φωτογραφίες, κριτικές, ακόμα και ομιλίες των προσώπων. Προσπαθούσα να καταλάβω την ποιότητα, την κατάπτωση, την οίηση, την ανασφάλεια, την προετοιμασία, τη συναισθηματική ευχέρεια. Με τι δίσταζαν, τι τους εκνεύριζε, με τι κολακεύονταν.

Ακουσα πλήθος εξομολογήσεων, ιστοριών, φόβων, αιτημάτων ανθρώπων γνωστών και άγνωστων, βιαστικών, ανυπόμονων, απελπισμένων. Επίσης άκουσα απέραντες “κατασκευασμένες” ομιλίες λογογράφων, σε αντιδιαστολή με κατακλυσμιαίες, μεγαλειώδεις, προβλέψιμες, ποταπές, αληθινές αφηγήσεις πολιτών. Οι μαρτυρίες αυτές αποτελούν ίσως το πιο δόκιμο μέρος της πολιτικής.

Διαχειριζόμουν τις εντάσεις στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων, στην Ολομέλεια, στον τόπο μου, στα χωριά, στα καφενεία, στην οικογένεια, στις παρέες των φίλων μου (των καρδιακών και ανιδιοτελών). Αυτό με οδηγούσε στο να κοιτάζω “απέναντι”, δηλαδή να προσπαθώ να κερδίσω ένα γενικό βλέμμα, πέρα από τα περιστατικά, ένα περιεκτικό, αλλά πιο περιληπτικό “απέναντι”. Αυτό, νομίζω, είναι η ουσία του ζωγραφικού σχεδίου».

Γεννημένος στο Καρλόβασι της Σάμου με σπουδές ζωγραφικής στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, αναπληρωτής καθηγητής σήμερα στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, ο 60χρονος δημιουργός προτιμάει το σχέδιο γιατί είναι ευέλικτο. «Σχεδιάζεις οπουδήποτε. Δεν είναι τυχαίο ότι πέρασα τα χρόνια του Δημοτικού και του Γυμνασίου-Λυκείου σχεδιάζοντας στα περιθώρια των βιβλίων, κάτι ίσως εκπαιδευτικά επιζήμιο, αλλά ζωτικό για μένα», επισημαίνει.

Για τα «Πολιτικά σχέδια» χρησιμοποίησε χαρτί, μολύβια, γραφίτες, μελάνια. «Τα υλικά έπρεπε να με αφήνουν να μετανιώνω, να διορθώνω, να επιστρέφω, να εγκαταλείπω, να δεσμεύομαι. Προέκυψαν σχέδια μαύρα, υπερεπεξεργασμένα, σχεδόν συμπιεσμένα, ή σχέδια περισσότερο διαυγή, κατηγορηματικά. Το σχέδιο “απαιτεί”, υποβάλλει, καθοδηγεί σε λύσεις, και το πρόσωπο σχεδόν ακολουθεί, υπακούει στην πλαστική ανάγκη. Στην πραγματικότητα γίνεται και το αντίθετο. Ο χαρακτήρας του προσώπου υποβάλλει και η γραμμή, ο τόνος πειθαρχούν. Μάλλον το σχέδιο είναι μια σύνοδος αμφιβολιών».

Κι όσο σχεδίαζε πρόσωπα, τόσο «εξελισσόταν» η σχέση του μαζί τους. «Μερικά πρόσωπα με “απέτρεπαν”, έπαυαν δηλαδή να με ενδιαφέρουν – δεν μου έβγαινε το σχέδιο, δεν “γεννούσαν”. Σε άλλα ήθελα να επιστρέψω, να ξαναδώ μια χαμένη λεπτομέρεια, να λύσω μια σκιά, μια καμπύλη, ένα σημάδι», αναφέρει και καταλήγει:

«Στην έκθεση προσπαθώ να συνθέσω τα σχέδια, ώστε με τη διάταξη να συνομιλήσουν, να αντιδικήσουν, να προκύψει το σχόλιο, η κρίση, ίσως η έγκληση – κυρίως προς εμένα. Η πολιτική είναι ο τρόπος να γνωρίσεις τον άλλο μέσα από σένα. Γιατί “αυτοπροσωπογραφίες” είναι όλα. Σχέδια και ημέρες δικές σου, όπου το μέτρο δεν είναι η φυσιογνωμία, αλλά το ψυχικό ρίγος, η λύπη, η αίσθηση ότι όλα είναι χαμένα και μόνο αυτή η γραμμή, αυτή η μικρή παρέμφαση του μολυβιού, του γραφίτη τα διασώζει.

»Νομίζω, με έναν τέτοιο τρόπο, σωτηριακό και απελπισμένο, εξ ανάγκης οραματικό, μπορείς να κάνεις πολιτική, χωρίς να γίνεις πολιτικός, να κάνεις ζωγραφική, χωρίς να μείνεις απλώς επιδέξιος».

z Info: Βιβλιοπωλείο ΜΙΕΤ, Αμερικής 13. Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τον Οκτώβριο. Εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων, τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν μόλις το επιτρέψουν οι υγειονομικές συνθήκες. Ωράριο λειτουργίας: Δευτέρα & Τετάρτη 9.30 – 15.30, Τρίτη, Πέμπτη & Παρασκευή 9.30 – 20.00, Σάββατο 10.00 – 17.00. Πληροφορίες: 210-3614143.

Πηγή: efsyn.gr