Ορχιδέες. Το καμάρι της Σάμου

Η Σάμος αποτελεί τη μοναδική περιοχή καλλιέργειας της ορχιδέας στην Ελλάδα. Αυτό δεν ήταν τυχαίο, καθώς οφείλεται πρωτίστως στα εδαφοκλιματικά χαρακτηριστικά, αλλά και στο γεγονός ότι υπήρξαν οι κατάλληλοι άνθρωποι – επιστήμονες, οι οποίοι θέλησαν να ασχοληθούν με το αντικείμενο. Έτσι λοιπόν το νησί μας, με αυτή του την αποκλειστικότητα σήμερα, αναδεικνύεται ως «πυρήνας» καλλιέργειας και συνδέει πλέον το όνομά του με την ορχιδέα, αποτελώντας αποκλειστικό σημείο αναφοράς.

Σοβαρές θερμοκηπιακές μονάδες έχουν εγκατασταθεί σε δυο σημεία του νησιού, που προσφέρονται περισσότερο για την καλλιέργεια της ορχιδέας, λόγω μικροκλίματος αλλά και εμπορικής θέσης. Μια τέτοια μονάδα είναι αυτή του πρωτοπόρου Γεωπόνου, Γιακουμή Αμυρσώνη στο Κοκκάρι, και των αδελφών Μανόλη και Νίκου Γαρουφαλή, που βρίσκεται στα μέσα της διαδρομής, η οποία συνδέει την πρωτεύουσα του νησιού μας με το Πυθαγόρειο, απέχοντας μόλις 8 χιλιόμετρα από το Αεροδρόμιο και περίπου το ίδιο από το λιμάνι.

Έπειτα από την επίσκεψή του Σαμιακού Βήματος και στους δύο καλλιεργητές Ορχιδέας στο νησί μας, στο φιλόξενο σπιτικό του γνωστού γεωπόνου κ. Γιακουμή Αμυρσώνη και στις εγκαταστάσεις των αδελφών Γαρουφαλή, η πιο πρόσφορη έκφραση με την οποία θα μπορούσαμε να αποτυπώσουμε τα συναισθήματα μας είναι «εντυπωσιασμός».

Οι ορχιδέες του Γιακουμή Αμυρσώνη

Στην περιοχή του Κοκκαρίου ξεκίνησε η πρώτη καλλιέργεια της ορχιδέας από ένα δραστήριο και αεικίνητο άνθρωπο, ο οποίος μέσα από την ενασχόληση του αυτή έχει κάνει το νησί μας γνωστό σε όλη την Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Ο κ. Γιακουμής Αμυρσώνης, έκανε το πείραμα που πέτυχε. Καλλιέργησε το όμορφο αυτό και υπέροχο λουλούδι, όταν οι αρμόδιοι τον απέτρεπαν από το εγχείρημά του λέγοντάς του ότι ήταν από χέρι χαμένος!

Το πείραμα όμως έγινε και ο σαμιώτης Γεωπόνος, με σπουδές στην Ιταλία, έκανε το θαύμα. Σήμερα οι ορχιδέες του Κοκκαρίου είναι ονομαστές και πωλούνται στη Σάμο, την Αθήνα αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα.

Ο κ. Γιακουμής Αμυρσώνης, πνεύμα ανήσυχο από την φύση του, ξεκίνησε το 1976 έναν ατέλειωτο αγώνα δρόμου, προκειμένου να υλοποιήσει το μεγάλο του όνειρο. «Προσπάθησα να ξεπεράσω το «είναι αδύνατον» και τα κατάφερα», μας εξομολογείται και το κατάφερε θα συμπληρώναμε εμείς, γιατί τόλμησε, γιατί αντιστάθηκε και αγωνίστηκε, έχοντας απέναντί του ένα ανάλγητο κράτος και ανευθυνουπεύθυνους, οι οποίοι αγωνίστηκαν να του ανακόψουν το όνειρο και την πορεία.

«Ξεκίνησα να επισκέπτομαι τους διάφορους φορείς», θυμάται ο κ. Γιακουμής, «έπειτα από την ολοκλήρωση των σπουδών μου στην Ιταλία και τα ταξίδια που πραγματοποίησα στην Αθήνα είναι αμέτρητα. Όσον αφορά τους συμπολίτες μου και τους δικούς μας το μόνο που είχαν να αναφέρουν για μένα ήταν ότι ήμουν τρελός».

Η συζήτηση τραβάει εις μάκρος και ο γνωστός γεωπόνος μας κάνει την τιμή να θυμηθεί και να ξεδιπλώσει μπροστά στα έκπληκτα μάτια μας την αγωνιώδη του προσπάθεια και τα ατέλειωτα πήγαινε – έλα σε υπουργεία και φορείς, οι οποίοι όμως τον αντιμετώπισαν τις περισσότερες φορές σαν ένα ονειροπόλο παλικάρι από την επαρχία , το οποίο πλοηγό του είχε το όνειρο, την πρωτοπορία, την τόλμη.

Και σήμερα, χάρις σε αυτόν τον διορατικό άνθρωπο και μέσω των ορχιδέων του, το νησί μας είναι γνωστό σε όλες τις ανθοκομικές εκθέσεις, σε όλη την Ελλάδα αλλά και σε χώρες του εξωτερικού.

«Κάποια στιγμή», μας εκμυστηρεύεται, «θέλησα να προβάλλω το νησί μας με μια έκθεση όπου θα λάμβαναν μέρος οι φορείς του νησιού μας, αλλά και εδώ αντιμετώπισα προβλήματα, αφού κάποιοι θεώρησαν ότι θα έπρεπε να βάλουν πλαφόν στα όνειρά μου και στα οράματά μου».

«Σήμερα όμως», ολοκληρώνει τις σκέψεις του, «και παρά τον αγώνα μου και την αγωνία μου αν τα χρόνια γύριζαν πίσω το ίδιο θα έκανα», μας λέει χαρακτηριστικά και η ματιά του φεγγοβολά. Τη συζήτησή μας παρακολουθεί η κόρη του Βάσω, που τα τελευταία χρόνια έχει ενεργό ρόλο μαζί με την αδελφή της στην επιχείρηση του πατέρα της και η οποία μας εξέφρασε την ικανοποίησή της για το όμορφο αντικείμενο με το οποίο ασχολείται, ενώ μας εκμυστηρεύτηκε ότι σκοπεύει να επεκτείνει την επιχείρηση μέσα στα επόμενα χρόνια.

«Οι ορχιδέες μας είναι γνωστές σε όλη την Ελλάδα», μας λέει η νεαρή Βάσω, «ενώ από το κατάστημά μας στην Αθήνα παρελαύνουν καθημερινά επιχειρηματίες και ιδιώτες προκειμένου να αγοράσουν τις ορχιδέες μας».

Ήταν τόσο όμορφη η ατμόσφαιρα την οποία μας δημιούργησε η οικογένεια του κ. Αμυρσώνη ώστε δε βιαστήκαμε να αποχωρήσουμε, απολαμβάνοντας τη συζήτηση και ρουφώντας την κάθε λέξη του κ Αμυρσώνη, με μια πραγματικά αδηφάγο περιέργεια που εξέπληξε ακόμη και εμάς τους ίδιους.

Αποχωρήσαμε γεμάτοι παραστάσεις, γεμάτοι ευδαιμονία, γεμάτοι αισιοδοξία, σκεπτόμενοι ότι τέτοιοι άνθρωποι αναβαθμίζουν το νησί μας και θα πρέπει να τιμώνται ιδιαιτέρως.

Οι ορχιδέες των αδελφών Γαρουφαλή

Τα θερμοκήπια ορχιδέας Μανόλη και Νίκου Γαρουφαλή ξεκίνησαν τη λειτουργία τους το 1998. Οι σύγχρονες και άρτια εξοπλισμένες εγκαταστάσεις τους βρίσκονται στην περιοχή «Μεσόκαμπος» του Δημοτικού Διαμερίσματος Μυτιληνιών, του Δήμου Πυθαγορείου και σήμερα καλύπτουν συνολικά έκταση 15 στρεμμάτων, με μια δυναμική προοπτική εξέλιξης και ανάπτυξης, η οποία θα εξαρτηθεί από τις εμπορικές δραστηριότητες και τις απαιτήσεις της ντόπιας και ξένης αγοράς (ήδη αυτή τη στιγμή βρίσκεται υπό κατασκευή και προστίθεται άλλο ένα νέο κομμάτι). Η καλλιέργεια της ορχιδέας γίνεται αποκλειστικά και μόνο στο νησί της Σάμου και είναι μοναδική σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, συνεπώς ο στόχος και οι δυνατότητες διεύρυνσης και αύξησης της παραγωγής είναι τεράστιες.

Στη συγκεκριμένη μονάδα καλλιεργούνται είδη μέσα από μοντέρνα συστήματα και σύγχρονες τεχνικές καλλιέργειας και κάτω από τον επιστημονικό έλεγχο και τη τεχνική παρακολούθηση, υποστήριξη και επίβλεψη δύο επιστημόνων, που πέρα από την επιστημονική τους γνώση και εμπειρία, διαθέτουν άριστα εμπορικά χαρακτηριστικά, τα οποία τους παρέχουν τη δυνατότητα προγραμματισμού, εφαρμογής και κάλυψης εξολοκλήρου του πλέγματος καλλιέργεια – παραγωγή – διάθεση.

Συναντήσαμε τα δύο αδέλφια στην επιχείρησή τους και το ζεστό τους χαμόγελο στάθηκε ικανό από την πρώτη στιγμή να σπάσει τον πάγο και να εκμηδενίσει τις αποστάσεις μέσα από τα πρώτα μόλις λεπτά. Ξεκινήσαμε την ενδιαφέρουσα συζήτηση μαζί τους και εκείνοι μας ενημέρωσαν ότι οι ορχιδέες είναι αποκλειστικά Σαμιώτικες, και σε κανένα άλλο μέρος της χώρας μας δεν καλλιεργούνται.

Η αγάπη τους για το αντικείμενο με το οποίο επέλεξαν να ασχοληθούν είναι εμφανής, και τα χαμογελαστά πρόσωπα τους αλλά και τα μάτια τους που λάμπουν επιβεβαιώνουν του λόγου τοαληθές.

Τα δύο αδέλφια μας μίλησαν για τις εγκαταστάσεις τους οι οποίες πληρούν τις προδιαγραφές της Ε.Ε., ενώ τα θερμοκήπιά τους διαθέτουν συστήματα λειτουργίας τελευταίας τεχνολογίας.
Ανάμεσά τους μετεωρολογικό σταθμό, που μετρά ακόμα και την ταχύτητα και την κατεύθυνση του αέρα και τη φωτεινότητα. Όλες οι λειτουργίες τους, από τη ρύθμιση θερμοκρασίας, υγρασίας, θέρμανσης και δροσισμού έως το πότισμα, περνούν από ηλεκτρονικό υπολογιστή, ενώ σε αρχείο καταγράφονται μέχρι και οι ανά μισή ώρα μετρήσεις όλων των εσωτερικών και εξωτερικών αισθητήρων. «Σκεφτήκαμε να δοκιμάσουμε κάτι διαφορετικό, να εκμεταλλευθούμε τις σπουδές μας, τα εδαφικά και κλιματικά χαρακτηριστικά του νησιού και την εμπορική θέση του», μας λένε τα δύο αδέλφια.
Για το στήσιμο της μονάδας τους οι δύο γεωπόνοι χρειάστηκε να αναζητήσουν επιπλέον χρηματοδότηση στα κοινοτικά προγράμματα, ενώ στην επιχείρησή τους πέρα από το μόνιμο προσωπικό κάθε χρόνο από το Σεπτέμβριο προσλαμβάνονται αρκετοί άνθρωποι από το νησί μας, οι οποίοι και εργάζονται μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού, οπότε και σταματάει η ανθοφορία των φυτών.

Οι αδελφοί Γαρουφαλή στην συνέχεια μας συνόδευσαν σε μια υπερσύγχρονη εγκατάσταση, όπου είναι εμφανές το μεράκι των δύο παιδιών. Μας εξήγησαν ότι οι ορχιδέες των θερμοκηπίων τους ταξιδεύουν πέρα από την χώρα μας και σε χώρες του εξωτερικού, όπου και έχουν μεγάλη ζήτηση, μια και δεν έχουν τίποτε να ζηλέψουν από αυτές που εξάγονται από την Ολλανδία. Σίγουρα τα δύο παιδιά αντιμετωπίζουν προβλήματα και ειδικά όταν υπάρχουν αντίξοες καιρικές συνθήκες, όμως η αγάπη τους για το αντικείμενο με το οποίο ασχολούνται τους έχει κάνει να αντιμετωπίζουν τα πάντα με αισιοδοξία και χαμόγελο.
Τα λουλούδια είναι ευτυχία
Είναι συναρπαστικό να ασχολείσαι με κάτι τόσο όμορφ,ο όπως είναι τα λουλούδια και ταυτόχρονα να μπορείς να ηρεμείς και να βρεις λίγο τον εαυτό σου. Οι εμπειρογνώμονες έχουν αναφερθεί πολύ καιρό πριν τη σύνδεση μεταξύ των λουλουδιών και της ευτυχίας. Η φύση έχει παράσχει από καιρό σε μας τους αποτελεσματικούς τρόπους να ανακουφιστούμε από την πίεση, αλλά και να επιτύχουμε τη χαλάρωση και τελικά την ευφροσύνη.

Μια μελέτη που έχει δημοσιευτεί πρόσφατα ερεύνησε τη σύνδεση μεταξύ των λουλουδιών και της ευτυχίας και οδήγησε σε πραγματικά εκπληκτικά συμπεράσματα. Αν και ήδη ξέρουμε ότι τα λουλούδια συνδέονται με τις συγκινήσεις, δεν ξέραμε την έκταση μιας τέτοιας σύνδεσης.

Τώρα ξέρουμε ότι τα λουλούδια όχι μόνο ασκούν επίδραση στην ευτυχία, αλλά ασκούν άμεση επίδραση στην ευτυχία. Επάνω στη λήψη των λουλουδιών, οι συμμετέχοντες στη δέκα μηνών μελέτη τους εξέφρασαν την ανώτατη απόλαυση, που εμφανίστηκε μέσω των «γνήσιων» και «συγκινημένων» χαμόγελων. Αυτό το φαινόμενο ισχύει για όλες τις ηλικιακές ομάδες. Τα λουλούδια και η ευτυχία πηγαίνουν μαζί ανεξάρτητα από την ηλικία. Η μελέτη βρήκε επίσης ότι η θετική επίδραση που τα λουλούδια έχουν στους ανθρώπους διαρκεί για πολύ.

Το πιο λοιπόν πράγμα στον κόσμο από να μιλήσουμε με ένα λουλούδι. Το πιο όμορφο μέσο επικοινωνίας των ανθρώπων και όταν μάλιστα αυτό το μέσον προέρχεται από τη σαμιακή γη και καλλιεργείται από δικούς μας ανθρώπους, που μας κάνουν περήφανους για την καταγωγή μας.