Στα βάθη των ελληνικών θαλασσών, μεταξύ 70 και 250 μέτρων, επιβιώνουν τα αρχαιότερα, πιο περίπλοκα και πιο παραγωγικά θαλάσσια οικοσυστήματα της Μεσογείου. Κάποια από τα κοράλλια των θαλασσών μας ξεπερνούν τα 7000 χρόνια σε ηλικία. Σήμερα όμως, η ανθρώπινη δραστηριότητα θέτει την επιβίωσή τους σε κίνδυνο.
Τα κοραλλιγενή ενδιαιτήματα έχουν χαρακτηριστεί ως “ένα μυστικό καλά κρυμμένο στα βαθιά νερά του Αιγαίου”. Αναπτύσσονται στα αμυδρώς φωτισμένα και δυσπρόσιτα νερά της μεσοφωτικής ζώνης (70-200 μέτρα βάθος), και, έτσι, παραμένουν μεταξύ των προστατευόμενων οικοτόπων που έχουν μελετηθεί ελάχιστα. Η μη επιβολή της ισχύουσας νομοθεσίας για την προστασία τους, θέτει την επιβίωση αυτών των, ιδιαίτερα ποικιλόμορφων και μεγάλης οικολογικής σημασίας, ενδιαιτημάτων σε μεγάλο κίνδυνο μη αναστρέψιμης καταστροφής, κυρίως εξαιτίας της αλιείας με μηχανότρατες.
Παρά την ύπαρξη σχετικής Ευρωπαϊκής και διεθνούς προστατευτικής νομοθεσίας, τα κοραλλιγενή ενδιαιτήματα απειλούνται διαρκώς από την αλιεία με συρόμενα εργαλεία (κυρίως μηχανότρατες), που εξακολουθεί να θεωρείται ‘νόμιμη’ στις περιοχές που αυτά βρίσκονται. Υπεύθυνες γι’ αυτήν την πραγματικότητα είναι οι εθνικές αρχές της Ελλάδας, και άλλων κρατών της Μεσογείου, που δεν τηρούν τις υποχρεώσεις τους σχετικά με την χαρτογράφηση και προστασία αυτών των απειλούμενων θαλάσσιων οικοσυστημάτων.
Η δράση “Προστατεύοντας τα Κοραλλιγενή Οικοσυστήματα του Αιγαίου” εντάσσεται στους βασικούς άξονες δράσης του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος με στόχο τον τερματισμό της συνεχιζόμενης καταστροφής αυτών των ευάλωτων οικοτόπων. Υλοποιείται σε συνεργασία με την διεθνή περιβαλλοντική οργάνωση Oceana, το Τμήμα Επιστημών Ζωής του Πανεπιστημίου του Essex, το Περιφερειακό Κέντρο Δράσης των Ηνωμένων Εθνών για τη Μεσόγειο (UNEP/MAP-SPA RAC) και το Εργαστήριο Φυσικής Γεωγραφίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου της Αθήνας, με την υποστήριξη του Pure Ocean Fund. Επιπλέον, ανεκτίμητη είναι και η ενεργός συμμετοχή των ντόπιων αλιέων των νησιών του Αιγαίου σε αυτό το σημαντικό εγχείρημα.
![](https://www.samos24.gr/wp-content/uploads/2020/09/market-neo12.png")
![](https://www.samos24.gr/wp-content/uploads/2023/01/noname-PANTE.png")
Κοραλλιγενή Οικοσυστήματα
Τα κοραλλιγενή ενδιαιτήματα ανήκουν στα πλέον σημαντικά σημεία ενδιαφέροντος βιοποικιλότητας στη Μεσόγειο. Φιλοξενούν περισσότερα από 1700 θαλάσσια είδη και αποτελούν βασικούς τόπους αναπαραγωγής για εμπορικά είδη ψαριών και για ασπόνδυλους οργανισμούς. Η δομική τους ετερογένεια επιτρέπει τη συνύπαρξη συνόλων σπόγγων, ανθόζωων, βρυόζωων, υδρόζωων, και πολλών άλλων οργανισμών.
Οι κοραλλιγενείς σχηματισμοί είναι ενδημικοί στη Μεσόγειο. Δημιουργούνται από ασβεστολιθικά ροδοφύκη, που δημιουργούν ένα πολύπλοκο ενδιαίτημα από ανθρακικό ίζημα για μεγάλο αριθμό θαλάσσιων ειδών. Κατά την -χιλιάδων ετών- διάρκεια σχηματισμού αυτού του ασβεστολιθικού περιβάλλοντος, δημιουργείται ένα φυσικό μνημείο εξαιρετικής περιβαλλοντικής σημασίας.
Στο πλαίσιο παλαιότερων ερευνών στο Αιγαίο, χρονολογήθηκαν κοραλλιγενείς σχηματισμοί που ξεπερνούν τα 7.000 έτη σε ηλικία. Ο εξαιρετικά αργός ρυθμός ανάπτυξής τους, λιγότερο από 1mm το χρόνο, σε συνδυασμό με τις ολοένα αυξανόμενες ανθρωπογενείς επιδράσεις, συνεπάγονται ότι τυχόν καταστροφή τους θα είναι ανεπανόρθωτη. Τα διαθέσιμα στοιχεία κατανομής τους αφορούν μόλις το 30% των Μεσογειακών ακτών, ενώ συνήθως αφορούν βάθη μεταξύ 10 και 50 μέτρων. Τα ενδιαιτήματα, όμως, που βρίσκονται μεταξύ 50 και 200 μέτρων, τα πιο κοινά στις ελληνικές θάλασσες, έχουν μελετηθεί ελάχιστα και η κατανομή τους είναι, σε μεγάλο βαθμό, άγνωστη.
