Μ. Κάρλας: 18 μήνες μετά τον σεισμό της 30ης Οκτωβρίου 2020 στην Σάμο

Δεκαοχτώ και πλέον μήνες μετά τον φονικό και καταστροφικό σεισμό της 30^ης Οκτώβρη 2020 στην Σάμο και το νησί όχι μόνο δεν έχει επουλώσει τις πληγές του αλλά πολλές απ’ αυτές εξακολουθούν να παραμένουν ανοιχτές και επικίνδυνες για την ζωή των Πολιτών και τροχοπέδη στην Ανάπτυξη του τόπου. Συγκεκριμένα:

• Δεν έχει ολοκληρωθεί η καθαίρεση ετοιμόρροπων κτιρίων
• Οι αποζημιώσεις προς πληγέντες κατοίκους και επιχειρηματίες υπολείπονται άλλων περιοχών της χώρας
• Η αδειοδότηση των επισκευών σε κίτρινα κτίρια καθυστερεί υπέρμετρα με αποτέλεσμα πολλά από αυτά να έχουν πρακτικά μετατραπεί σε κόκκινα μετά από δύο χειμώνες με ότι αυτό συνεπάγεται
• Δεν υπάρχει καμία συζήτηση για τον σχέδιο ανασυγκρότησης της Σάμου

Αναλυτικότερα τα προβλήματα που υπάρχουν και οι αιτίες που τα προκαλούν, κάποια από αυτά κρίσιμα και πιεστικά:

• Η υποστελέχωση της ΔΑΕΦΚ

Η ανεπαρκής στελέχωσή της  κεντρικά αλλά και τοπικά  αποτελεί την κομβική αιτία των   πολυεπίπεδων καθυστερήσεων στην εξυπηρέτηση των σεισμοπλήκτων και στην εν γένει ανάταξη των συνεπειών του σεισμού στην κοινωνική και οικονομική ζωή της Σάμου.

Επιβάλλεται, το ταχύτερο δυνατόν, η αναβάθμισή  της με στελεχιακό δυναμικό ανάλογο των πραγματικών αναγκών της χώρας.

Ειδικά στη Σάμο κρίνεται επιβεβλημένη  η ανάπτυξη  αυτόνομων Γραφείων ανά Δήμο, καθημερινής λειτουργίας και επαρκούς στελέχωσης με ειδικούς επιστήμονες και γραμματειακή υποστήριξη ή ακόμα  και  η  Ίδρυση Τοπικού  Τομέα Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών.

Έτσι μόνο θα  επιταχυνθούν οι διαδικασίες   ολοκλήρωσης των σχετικών φακέλων που αποτελούν το βασικό προαπαιτούμενο εκταμίευσης της κρατικής  επιδότησης για την αποκατάσταση των σεισμοπλήκτων κτιρίων.

Μέχρι   σήμερα, δυστυχώς,δεκαοχτώ ολόκληρους μήνες μετά τον σεισμό  οι σχετικοί τεχνικοί φάκελοι που έχουν ολοκληρωθεί σε ολόκληρη την Σάμο και έχουν υποβληθεί κεντρικά προκειμένου να ξεκινήσει η χρηματοδότηση των οικοδομικών  εργασιών αποκατάστασης των ζημιών μετριούνται  στα δάχτυλα του ενός χεριού πράγμα που δηλώνει απερίφραστα την τρομακτική καθυστέρηση που υπάρχει στην διαδικασία αποκατάστασης και ανασυγκρότησης του τόπου.

• Επικαιροποίηση των τιμών των υλικών και των εργασιών αποκατάστασης των σεισμοπλήκτων κτιρίων

Επιβάλλεται να γίνει η επικαιροποίηση των  τιμών των υλικών και των εργασιών αποκατάστασης των σεισμοπλήκτων κτιρίων (οι ισχύουσες τιμές είναι του 2011), η ανάληψη από κρατικό πιστωτικό φορέα της χορήγησης των άτοκων δανείων για την αποπεράτωση των σεισμόπληκτων κτισμάτων και η νομοθετική διευθέτηση των προβλημάτων των σχετικών με τα κληρονομικά και τα φορολογικά των σεισμοπλήκτων αναφορικά με τις επιδοτήσεις τους.

Εξυπακούεται  ότι μαζί την επικαιροποίηση των τιμών πρέπει να αυξηθεί και το πλαφόν της επιδότησης  για τα υλικά και τις εργασίες  αποκατάστασης τόσο στον Φέροντα όσο και στον Μη Φέροντα Οργανισμό των σεισμοπλήκτων κτιρίων.

• Ειδική αντιμετώπιση στους οικισμούς Άνω Βαθύ και Κοκκάρι Σάμου

Για τον οικισμό του Άνω Βαθέος και για την περιοχή Τεπές Κοκκαρίου  χρειάζονται ειδικά μέτρα λόγω των ειδικών οικιστικών  συνθηκών που επικρατούν εκεί.

Πρέπει ο ιστορικός οικισμός του Άνω Βαθέος, παραμένοντας ιστορικός, να ενταχθεί νομοθετικάκαι κατ’ εξαίρεση, στα ευεργετήματα που ο νόμος παρέχει στους παραδοσιακούς οικισμούςκαι μαζί με την περιοχή Τεπές Κοκκαρίου να τύχουν επιπρόσθετης  ειδικής μέριμνας σε οικονομικό και πολεοδομικό επίπεδο για να διατηρηθούν ανέπαφα τα παραδοσιακά τους χαρακτηριστικά που αποτελούν κομμάτι σημαντικό της πολιτιστικής  κληρονομιάς της Σάμου.

Ειδικότερα, απαιτείται , κατά προτεραιότητα, σε συνεργασία με την Περιφέρεια και τον Δήμο Ανατολικής Σάμου, η εκπόνηση από έμπειρους Επιστημονικούς Φορείς  και Ερευνητικά Εργαστήρια των ΑΕΙ , του Στρατηγικού Σχεδίου Ανάπτυξης και Ανάδειξης του  Άνω Βαθέος Σάμου και της ευρύτερης περιοχής για την ταχεία ωρίμανση επί μέρους μελετών /έργων αποκατάστασης και ανάπλασης κτιρίων και δημόσιων χώρων, βελτίωσης υποδομών ,προστασίας μνημείων, τουριστικής και πολιτιστικής ανάδειξης και εν γένει της οικονομικής και αστικής ανασυγκρότησης αυτού  του ιδιαιτέρου κάλλους και εξαίσιας  παραδοσιακής αρχιτεκτονικής  οικισμού.

• Αποζημιώσεις σε κατοίκους και επιχειρηματίες Καρλοβάσου και Πυθαγορείου λόγω μη άρσης επικινδυνότητας γειτονικών κτιρίων

Οι επιχειρηματίες και οι κάτοικοι πέριξ του Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Νέο Καρλόβασι καθώς και οι επιχειρηματίες περί την Ανατολική προβλήτα Πυθαγορείου  χωρίς να έχουν υποστεί ζημιές στα οικήματά τους αναγκάστηκαν να μετεγκατασταθούν ή να κλείσουν τις επιχειρήσεις τους είτε  από τις εγγύς  επικίνδυνες ετοιμορροπίες (Καρλόβασι) είτε από σοβαρές ζημιές στις οδούς πρόσβασης και από τις πολυήμερες εργασίες αποκατάστασής τους(Πυθαγόρειο).

Όλοι πρέπει να αποζημιωθούν.

Χρειάζεται νομοθετική ρύθμιση που να προβλέπει , αναδρομικά, και πάγια ότι σε σημεία που υπάρχει πυκνή οικιστική δόμηση αν, ανεξαρτήτως αιτίας ,επισυμβεί ζημία επικίνδυνη για την ζωή και την ασφάλεια των πολιτών θα δικαιούνται αποζημίωσης οι πέριξ ιδιοκτήτες κατοικιών και επιχειρήσεων που ευρίσκονται εντός καθορισμένης ακτίνας κινδύνου μέχρι την άρση του επικινδύνου.

• Επιτάχυνση διαδικασιών επιδότησης ενοικίου

Η διαδικασία επιδότησης ενοικίου για τους άστεγους από τον σεισμό καθυστερεί προκλητικά τόσο λόγω της υποστελέχωσης της ΔΑΕΦΚ όσο και λόγω της πολιτικής γραφειοκρατίας.

Στην πράξη, μόλις και μετά βίας και μετά από συνεχείς και πιεστικές οχλήσεις έχουν εκταμιευτεί χρήματα για την αποπληρωμή των ενοικίων μέχρι και το δεύτερο τρίμηνο  του2021….Υπάρχει δηλαδή καθυστέρηση ενός ολόκληρου χρόνου.

Αυτό κι αν είναι συνεπής  στεγαστικήπολιτική, επιμελής  κρατική πρόνοια και ιδιαίτερη ακριτική  φροντίδα.

• Απαλλαγή από την επιστρεπτέα προκαταβολή

Η Σάμος απαιτείται για λόγους ισονομίας αλλά και ουσίας  να απαλλαγεί από την υποχρέωση καταβολής της επιστρεπτέας προκαταβολής όπως ίσχυσε και καλώς στην περίπτωση των πυροπλήκτων στην Βόρεια Εύβοια.

Η Σάμος πρέπει επίσης  για λόγους ισονομίας αλλά και ουσίας να συμπεριληφθεί  και στα δύο πρόσφατα Προγράμματα Στήριξης Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων Θεομηνιόπληκτων περιοχών (Προσκλήσεις της 4/4/22 και της 20/4/22 της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Προγραμμάτων ΕΤΠΑ και ΤΣ του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων με ΑΔΑ:Ψ8ΥΞ46ΜΤΛΡ-90Κκαι 9ΓΝΗ46ΜΤΑΡ-65Α αντίστοιχα) που προκηρύχτηκαν  προ μηνός  και καλώς   για τους  πληγέντες  της Θεσσαλίας, της Βόρειας Εύβοιας  και της Κρήτης, με την σεισμόπληκτη Σάμο, δυστυχώς και πάλι , προκλητικά απούσα.

• Ενίσχυση της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων  Βορείου  Αιγαίου

Πιστεύουμε ότι απαιτείται γενναία ενίσχυση με Μηχανικούς και αυτής της κομβικής για την ανασυγκρότηση του νησιού μας Υπηρεσίας.

Επιβάλλεται να δημιουργηθεί και πάσηδυνάμει να λειτουργήσει Γραφείο  της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και  Τεχνικών Έργων στην  Σάμο με μόνιμη παρουσία Μηχανικού/ών στο νησί.

Το Γραφείο αυτό θα βοηθήσει σημαντικά  τους σεισμοπλήκτους επιταχύνοντας εν πολλοίς τις εν γένει  διαδικασίες επισκευής και αποκατάστασης κτιρίων που έχουν υποστεί βλάβες από τον σεισμό.

• Διάθεση των κονδυλίων αποζημίωσης της οικοσκευής των σεισμοπλήκτων που έχουν μείνει αδιάθετα

Η διάθεση των συγκεκριμένων πιστώσεων έγινε με απόλυτα ασφυκτικό και γραφειοκρατικό τρόπο και με κριτήρια που δεν εφαρμόστηκαν σε άλλες θεομηνιόπληκτες περιοχές της Ελλάδας.

Σε κάθε περίπτωση τα αδιάθετα ποσά πρέπει να βρεθεί  άμεσος και πρόσφορος τρόπος να αξιοποιηθούν επιτοπίως αντί να επιστραφούν αφού τα άλυτα προβλήματα είναι πολλά και οι οικονομικές ανάγκες τεράστιες.

Τα ποσά αυτά και οι ενδεχόμενες συμπληρωματικές πιστώσεις θα μπορούσαν να διατεθούν  και  ως επιδότηση αποκατάστασης μικροζημιών σε διάφορα σεισμόπληκτα κτίρια με  απλές διαδικασίες , εκτός ΔΑΕΦΚ ,με την επίβλεψη των Υπηρεσιών Δόμησης των Δήμων.

• Τροποποιήσεις θεσμικού πλαισίου
• Επιδότηση αποκατάστασης κτισμάτων τουλάχιστο στο  όριο των 150 τ. μ.από το σύνολο του αθροίσματος των εμβαδών των σεισμόπληκτων ιδιοκτησιών όπως ισχύει για άλλες σεισμόπληκτες περιοχές(Θεσσαλία -Κρήτη) σε αντίθεση με την Σάμο που η επιδότηση καλύπτει μόνο τα 100 τετραγωνικά.
• Τροποποίηση του από το 1929 ισχύοντος Νομοθετικού Πλαισίου για τα ανεξαρτήτως σεισμού υφιστάμενα επικινδύνως ετοιμόρροπα κτίρια και χρηματοδότηση των Δήμων από το Κράτος για την καθαίρεσή τους.

• Ο διορισμός τοπικού συντονιστή

Ζητούμε από την Κυβέρνηση να ορίσει ,επιτέλους, τοπικό συντονιστή με έδρα τη Σάμο  με νομοθετημένες αρμοδιότητες ,οικονομοτεχνικό επιτελείο και γραμματειακή υποστήριξη για να προωθούνται τα καθημερινά λιμνάζοντα  προβλήματα προς επίλυση,τα θεσμικά στην νομοθέτηση νέων ή στην τροποποίηση παλαιών νόμων και ο στρατηγικός σχεδιασμός (masterplan ) της Ανάπτυξης του νησιούνα προχωρήσει αποτελεσματικά.

• Το κοινό πλαίσιο αποζημιώσεων συνεπειών φυσικών καταστροφών

Νομοθέτηση ενός κοινού συστήματος αποζημιώσεων των προβλημάτων από τις φυσικές καταστροφές χωρίς διαφοροποιήσεις από περιοχή σε περιοχή.

Η Σάμος πρέπει επομένως  για λόγους ισονομίας αλλά και ουσίας να συμπεριληφθεί  και στα δύο πρόσφατα Προγράμματα Στήριξης Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων Θεομηνιόπληκτων περιοχών (Προσκλήσεις της 4/4/22 και της 20/4/22 της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Προγραμμάτων ΕΤΠΑ και ΤΣ του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων με ΑΔΑ:Ψ8ΥΞ46ΜΤΛΡ-90Κκαι 9ΓΝΗ46ΜΤΑΡ-65Α αντίστοιχα) που προκηρύχτηκαν  προ μηνός  και καλώς   για τους  πληγέντες  της Θεσσαλίας, της Βόρειας Εύβοιας  και της Κρήτης, με την σεισμόπληκτη Σάμο, δυστυχώς και πάλι , προκλητικά απούσα.

• Στήριξη της Σχολικής Στέγης όλων των βαθμίδων, των Κοινωνικών  Υποδομών καθώς και των Δημοτικών , Περιφερειακών  και Δημόσιων  Υπηρεσιών

Πιστεύουμε ότι είναι επιτακτική ανάγκη να προχωρήσουν άμεσα και κατά  πάσαν προτεραιότητα  οι αποκαταστάσεις των Σχολικών Μονάδων Προσχολικής Αγωγής , Πρωτοβάθμιας , Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Γενικής και  Ειδικής  και Δια Βίου Μάθησης.

Πρόνοια πρέπει , επίσης, να ληφθεί και για την άμεση αποκατάσταση των πληγέντων κτιρίων του Πανεπιστημίου Αιγαίου στο Καρλόβασι.

Παράλληλα επιβάλλεται να ανευρεθούν χώροι για να ανεγερθούν  στο νησί μας  νέες  δομές για την στέγαση  της Παιδείας, του Πολιτισμού, της Διοίκησης και άλλων Κοινωνικών δράσεων.  με  σύγχρονες προδιαγραφές ασφαλείας και προοπτικών .

Οι νέες αυτές δομές θα αντικαταστήσουν σταδιακά τα παλιά και εν πολλοίς ακατάλληλα και επισφαλή  δημόσια  κτίρια που θα αποδοθούν  στο Μέλλον ως ιστορικά  μνημεία και αναθήματα  στην Κοινωνία των Πολιτών.

13)Aποκατάσταση του μνημειακού αποθέματος και των λατρευτικών χώρων όλων των ιστορικών περιόδων   της Σάμου

14)Πραγματοποίηση διημερίδας-ενημερωτικού Σεμιναρίου  στη Σάμο , παρουσία Κυβερνητικών παραγόντων

Πιστεύουμε ότι πρέπει να γίνει, δια ζώσης, στη Σάμο διημερίδα-σεμινάριο  αμφοτερόπλευρης ενημέρωσης, παρουσία  αρμόδιων Κυβερνητικών στελεχών όπως του  υφυπουργού  παρά τω Πρωθυπουργώ κ. Τριαντόπουλου, του  υφυπουργού  Υποδομών  κ. Καραγιάννη και πολιτικών   εκπροσώπων  του Υπουργείου Πολιτισμού και άλλων συναρμόδιων Υπουργείων.

Στην διημερίδα πρέπει επίσης  να κληθούν και να δώσουν το παρόν:

• Ο Μητροπολίτης Σάμου.
• Ο Περιφερειάρχης
• Οι Δήμαρχοι της Σάμου
• Ο Αντιπεριφερειάρχης Σάμου.
• Η Προϊσταμένη της ΔΑΕΦΚ κ. Κλεάνθη
• Ο αρμόδιος για την Σάμο μηχανικός της ΔΑΕΦΚ κ. Γιαννούτσος
• Εκπρόσωπος από την Διοίκηση  του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας(ΤΕΕ)
• Εκπρόσωπος από τη ΔΕ του Περιφερειακού Τμήματος του ΤΕΕ Βορ. Αιγαίου
• Ο Πρόεδρος του τοπικού ΤΕΕ
• Ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Σάμου
• Η  Προϊσταμένη της Εφορείας Νεότερων Μνημείων Βορείου Αιγαίου
• Ο Προϊστάμενος της Εφορείας Κλασσικών Αρχαιοτήτων Σάμου
• Εκπρόσωπος από το  Εργατικό Κέντρο Σάμου
• Ο Κοσμήτορας της Σχολής Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου (Καρλόβασι)
• Οι Πρόεδροι Άνω Βαθέος, Κοκκαρίου και Κοντεΐκων [1]
• Ο Πρόεδρος και τα Μέλη της Γνωμοδοτικής Επιτροπής Παρακολούθησης της Πορείας Ανασυγκρότησης της μετά τον σεισμό Σάμου
• Ο Πρόεδρος των Ξενοδόχων Σάμου
• Ο Πρόεδρος των Ενοικιαζομένων Δωματίων Σάμου
• Οι Περιφερειακοί και Δημοτικοί Σύμβουλοι της Σάμου.

Στην διημερίδα πρέπει να  συζητηθούν με λεπτομέρειες όλα τα εκκρεμούντα προβλήματα τα σχετικά με τον σεισμό, να αναληφθούν πολιτικές δεσμεύσεις  και  να δρομολογηθούνλύσεις  με όσο γίνεται πιο σαφή ορίζοντα υλοποίησης τόσο και κυρίως από τους παριστάμενους και συμμετέχοντες  Κυβερνητικούς παράγοντεςόσο και από την διοικητική ηγεσία της ΔΑΕΦΚ .

Στα πλαίσια του Σεμιναρίου είναι δυνατόν  να λειτουργήσουν ομάδες εργασίας και ειδικά workshops για επί μέρους θέματα και αντικείμενα ιδιαίτερου ενδιαφέροντοςόπως  Αναλυτική παρουσίαση από Μηχανικούς της ΔΑΕΦΚ προς τους τοπικούς Μηχανικούς των απαιτήσεων και προδιαγραφών που πρέπει να εφαρμόζονται και να τηρούνται στις διαδικασίες ολοκλήρωσης των φακέλων  επισκευής των κτιρίων .

Παρόμοια ενημέρωση να υπάρξει και από Μηχανικούς της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων.

Θα είναι ευχής έργον όλοι οι τοπικοί παράγοντες της Σάμου να έχουν προεπεξεργαστεί ΄μία όσο γίνεται ομόθυμη και ενιαία θέση με βάση τις αποφάσεις των Σωμάτων από τα οποία προέρχονται και όχι με κέντρο τις προσωπικές τους επιλογές.

Η συγκέντρωση όλων αυτών των πολιτικών ,  τεχνικών, οικονομικών , διοικητικών κα αυτοδιοικητικών αξιωματούχων  στο νησί μας πρέπει να συνδυασθεί απαραίτητα με επιτόπια επίσκεψη στις πληγείσες περιοχές προκειμένου ,ιδίοις όμμασι, να διαπιστώσουν το μέγεθος των ζημιών , τις επικρατούσες  ειδικές συνθήκες και τα εξ αυτών τεράστια προβλήματα στην διαδικασία αποκατάστασης.

15)Εκπόνηση masterplan και προγραμματισμός παρεμβάσεων στην μετά τον σεισμό Σάμο

Πρέπει ,επιτέλους, να αναληφθούν  σε συνεργασία της Κυβέρνησης , της Αυτοδιοίκησης και των Παραγωγικών Φορέων συγκεκριμένες καιστοχευμένες πρωτοβουλίες και δεσμεύσεις   για τον σχεδιασμό της Ανάπτυξης του νησιού , σε κοινωνικό, οικονομικό και πολιτιστικό επίπεδο με σεβασμό στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον , στη ιστορία και στις παραδόσεις μας, με αξιοποίηση των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων και με την εφαρμογή πολιτικών που θα στηρίζουν τον Άνθρωπο και τις ανάγκες του σε συνθήκες υψηλής Πολιτικής Προστασίας , Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Αειφορίας.

Η διημερίδα αποτελεί ευκαιρία και εφαλτήριο για την δεσμευτική  εκκίνηση  των απαραίτητων δράσεων και ενεργειών για  την προσέγγιση  του υψηλού και θεμελιακού  αυτού  στόχου.-

Μανώλης Νικ. Κάρλας
Περιφερειακός Σύμβουλος