Στο τέλος του 2025 κλείνει ο κύκλος για τους ανενεργούς φοιτητές στα δημόσια πανεπιστήμια, με μαζικές διαγραφές όσων έχουν ξεπεράσει το ανώτατο όριο φοίτησης. Η ρύθμιση ενεργοποιείται αυτόματα στις 31 Δεκεμβρίου και αφορά εκατοντάδες χιλιάδες εγγραφές που εδώ και χρόνια παρέμεναν τυπικά «ανοιχτές», χωρίς πραγματική ακαδημαϊκή παρουσία.
Σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας, το νέο πλαίσιο επιχειρεί να βάλει τέλος σε μια στρέβλωση δεκαετιών, διαχωρίζοντας τους ενεργούς φοιτητές από εκείνους που έχουν αποκοπεί πλήρως από τις σπουδές τους. Όπως έχει επισημάνει η Σοφία Ζαχαράκη, στόχος δεν είναι η τιμωρία αλλά η αποκατάσταση της λειτουργικότητας των ΑΕΙ, με σαφείς κανόνες και προβλέψεις για κοινωνικά ευάλωτες ομάδες.
Το θεσμικό πλαίσιο, που ψηφίστηκε το καλοκαίρι, έδωσε τη δυνατότητα σε φοιτητές που είχαν καλύψει το μεγαλύτερο μέρος των σπουδών τους να ζητήσουν παράταση. Περίπου 35.000 αξιοποίησαν αυτή τη «δεύτερη ευκαιρία», καταθέτοντας αίτηση για να ολοκληρώσουν τον κύκλο σπουδών τους εντός συγκεκριμένου χρονικού ορίου. Όσοι δεν κινήθηκαν στη σχετική διαδικασία, οδηγούνται πλέον σε αυτόματη διαγραφή με τη λήξη του έτους.
Η ρύθμιση προβλέπει εξαιρέσεις για σοβαρούς λόγους υγείας, αναπηρία άνω του 50%, καθώς και ευελιξία για εργαζόμενους, γονείς μικρών παιδιών και φοιτητές με αποδεδειγμένες κοινωνικές υποχρεώσεις. Παράλληλα, δεν επηρεάζονται όσοι βρίσκονται εντός του νόμιμου χρόνου φοίτησης, είτε πρόκειται για τετραετείς είτε για πενταετείς σχολές.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης, την ακαδημαϊκή χρονιά 2023-24 οι ενεργοί φοιτητές στα ελληνικά ΑΕΙ ήταν περίπου 352.000, την ώρα που οι συνολικές εγγραφές ξεπερνούσαν τις 700.000. Η απόκλιση αυτή αποτέλεσε βασικό επιχείρημα για την αλλαγή πολιτικής, με το υπουργείο να υποστηρίζει ότι η φοιτητική ιδιότητα δεν μπορεί να παραμένει επ’ αόριστον τυπική και χωρίς αντίκρισμα.
Η εφαρμογή του μέτρου ανοίγει πλέον ένα νέο κεφάλαιο για τα πανεπιστήμια, με έμφαση στον καλύτερο προγραμματισμό, την αξία των πτυχίων και τη σαφή σχέση του φοιτητή με τις σπουδές του. Το αν η μετάβαση αυτή θα κλείσει οριστικά μια χρόνια εκκρεμότητα ή θα προκαλέσει νέες αντιδράσεις, θα φανεί τους επόμενους μήνες.
