Oι περιπέτειες της Αλυκής Ψιλής Άμμου του Παλαιοκάστρου Σάμου

«Επ’ ευκαιρία της Παγκόσμιας ημέρας Περιβάλλοντος»

Η Αλυκή της Ψιλής Άμμου Παλαιοκάστρου Σάμου , ιδιοκτησία του Ελληνικού Δημοσίου και τμήμα της περί αυτήν περιοχής συμπεριλαμβάνονται στο Διευρωπαϊκό Δίκτυο προστατευόμενων περιοχών NATURA 2000 .

Για τον συγκεκριμένο υδροβιότοπο και τον περίγυρό του εκκρεμεί από πολλών ετών η υπογραφή και δημοσίευση ειδικού Προεδρικού Διατάγματος(Π.Δ.) σχετικού με την διαχείρισή του.

Ως γνωστόν, για την προστασία, διαφύλαξη, ανάδειξη και ανάπτυξη της περιοχής της Αλυκής της Ψιλής Άμμου έχει εκπονηθεί από το 2000 Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (Ε.Π.Μ.) με τη συμβολή της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρίας (Ε.Ο.Ε.) και με  δαπάνες της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης (Ν.Α.) Σάμου.

Η Ε.Π.Μ. εκείνη  κατέληγε στην πρόταση συγκεκριμένου σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος(Π.Δ.).

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων(ΥΠΕΧΩΔΕ) , Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος, Δνση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού, Τμήμα Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος με την υπ’ αριθμ. Πρωτ. Οικ. 110407/716/06-03-2009 Απόφαση του Γενικού Διευθυντή Περιβάλλοντος κ. Ι. Βουρνά ενέκρινε την Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (Ε.Π.Μ.)της Αλυκής Ψιλής Άμμου στο νησί της Σάμου.

Τελικά τον Ιούνιο του 2009 διαβιβάστηκε προς γνωμοδότηση από το ΥΠΕΧΩΔΕ  στο Νομαρχιακό Συμβούλιο Σάμου το  συγκεκριμένο Σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος (Π.Δ.)του οποίου η Ε.Π.Μ. όπως προαναφέρθηκε είχε ήδη εγκριθεί.

Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του ΥΠΕΧΩΔΕ  ευρεία σύσκεψη στην Αθήνα με την συμμετοχή υπηρεσιακών παραγόντων όπου παρουσιάστηκε το Σχέδιο του Π.Δ. και προτάθηκαν αλλαγές επ’ αυτού που καταγράφηκαν στο πρακτικό της συνάντησης.

Το Ν.Σ. Σάμου, με την υπ’ αριθ. 3/12-2-2010 απόφασή του , ενέκρινε , κατά πλειοψηφία, το εν λόγω Σχέδιο Π.Δ.(γνωμοδότησε θετικά)και απέστειλε την απόφαση του μαζί με τις απόψεις της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος του Νομού Σάμου στο ΥΠΕΧΩΔΕ  για τα περαιτέρω.

Το Σχέδιο Π.Δ. όπως αυτό είχε, ήδη, διαμορφωθεί, λόγω του ότι δεν διαβιβάστηκε έως τις 30-9-2011 στο Συμβούλιο της Επικρατείας, από υπαιτιότητα  του ΥΠΕΧΩΔΕ, τέθηκε εκ νέου σε δημόσια διαβούλευση στην ιστοσελίδα του Υπουργείου , εφ’ όσον όπως ενημέρωσαν εγγράφως τον Απρίλιο του 2012 την Υπηρεσία Περιβάλλοντος της Αντιπεριφέρειας Σάμου , δεν ενέπιπτε στις διατάξεις της παραγράφου δ του άρθρου 6 του ν. 3937/2011 (άρα απαιτούνταν εκ νέου διαβούλευση).

Το Γραφείο Αντιπεριφερειάρχη Σάμου απέστειλε τον Μάϊο του 2012 τις παρατηρήσεις του επί του Σχεδίου Π.Δ.

Τον Ιούνιο του 2012 συγκλήθηκε με πρωτοβουλία του ΥΠΕΧΩΔΕ νέα συνάντηση εργασίας στην Αθήνα με σκοπό να επισπευσθεί η διαδικασία αξιολόγησης του Π.Δ. και να προωθηθεί για δημοσίευση.

Τόσο η αρμόδια Υπηρεσία Περιβάλλοντος Νομού Σάμου όσο και ο κ. Αντιπεριφερειάρχης Σάμου απέστειλαν τον Ιούλιο του 2012 τις απόψεις τους επί του Σχεδίου Π.Δ. στο ΥΠΕΧΩΔΕ.

Έκτοτε οι υπάλληλοι και κυρίως  το πολιτικό προσωπικό του ΥΠΕΧΩΔΕ (με τις όποιες οβιδιακές του μεταμορφώσεις του) που έπρεπε να διαχειριστούν , να προωθήσουν και να ολοκληρώσουν τις διαδικασίες υπογραφής του Προεδρικού Διατάγματος για την Αλυκή της Ψιλής Άμμου διαδέχονταν οι μεν τους δε χωρίς να απασχοληθούν ως έδει με το συγκεκριμένο θέμα.

Το 2019 η Περιφερειάρχης κ. Καλογήρου ζήτησε σχετική ενημέρωση από την αρμόδια Υπηρεσία  Περιβάλλοντος της Αντιπεριφέρειας Σάμου , την έλαβε εγγράφως με θέμα: Έγκριση του Σχεδίου Π.Δ. Χαρακτηρισμός της χερσαίας περιοχής Αλυκής Ψιλής Άμμου νήσου Σάμου ως περιοχής Προστασίας της Φύσης με Περιφερειακή Ζώνη ( με λεπτομερή αναφορά στο θεσμικό πλαίσιο της περιοχής , στο ιστορικό και στις ως τότε υπηρεσιακές ενέργειες και εγκρίσεις).

Δυστυχώς όμως δεν υπήρξαν εξελίξεις για την πορεία του Π.Δ. της Αλυκής της Ψιλής Άμμου ούτε τότε αλλά ούτε και καθ’ όλη την τρέχουσα περίοδο της διάδοχης Περιφερειακής Αρχής Μουτζούρη.

Σήμερα συμπληρώνονται εικοσιτρία  (23) ολόκληρα χρόνια από τις πρώτες οργανωμένες προσπάθειες για την θεσμική προστασία της περιοχής.

Μακρόχρονη,  επίμονη και κοπιαστική η πορεία όλων όσων δούλεψαν μέσα από πολύπλοκες γραφειοκρατικές διαδικασίες για τις εγκρίσεις, τις γνωματεύσεις και όλα τα αυστηρά και τα επίδικα των θεσμών και των νόμων.

Άραγε η διαδικασία έφτασε στο τέλος της;

Αντιπαλεύοντας ακόμα και τώρα τις πολλές περιπέτειες, τις ανακολουθίες και τις τοξικές παλινωδίες του Κράτους ζητούμε την άμεση υπογραφή του Σχεδίου του Προεδρικού Διατάγματος Προστασίας της Αλυκής Ψιλής Άμμου για τους λόγους που διεξοδικά αναφέρονται στην εγκεκριμένη Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (Ε.Π.Μ.).

Επιπρόσθετα πρέπει η Εταιρία Δημόσιας Περιουσίας να παραχωρήσει, επιτέλους, στην Αυτοδιοίκηση της Σάμου κατά χρήση και επ’ αόριστο τόσο την Αλυκή όσο και τα ερειπωμένα δημόσια κτίσματα που βρίσκονται εντός του χώρου της που μέρα με τη μέρα  απαξιώνονται από την κρατική αβελτηρία και την πολύχρονη αχρησία .

Έτσι με την κήρυξή τους ως διατηρητέων είναι δυνατόν να δρομολογηθούν προσπάθειες διάσωσης, ανάδειξης και αξιοποίησής τους στα πλαίσια ολοκληρωμένης δημόσιας παρέμβασης στην ευρύτερη περιοχή με στόχο την διατήρηση , αποκατάσταση και αναβάθμιση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς του τόπου μας ως μοχλού αειφόρου ανάπτυξης και ευεξίας και ως Εθνικής παρακαταθήκης, στην αρχή και στο τέλος δύο ηπείρων και στα ακρότατα σύνορα της Ελλάδας και της Δύσης με την Ανατολή.

Στις 3/6/2023 η Προϊσταμένη του Τμήματος Βιοποικιλότητας της Διεύθυνσης Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) του Υπουργείου Ανάπτυξης  με έγγραφό της μας ενημερώνει ότι:

«Για τις περιοχές του δικτύου NATURA 2000 του Βορείου Αιγαίου εκπονείται Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (Ε. Π. Μ. ), η οποία θα καταλήξει σε σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος, καθορισμού χρήσεων γης και δράσεων στην εκάστοτε περιοχή.

Η μελέτη έχει παραδοθεί στην Υπηρεσία μας και σύντομα θα αναρτηθεί σε δημόσια διαβούλευση ».

Τι να πει κανείς για όλες αυτές τις Σισύφειες περιπέτειες…

Δυστυχώς, δεν είναι μόνο η γραφειοκρατία , είναι κυρίως η έλλειψη πολιτικής βούλησης και η οπτική του κέρδους.

 Γι’ αυτό, όπως  λέει κι ο ποιητής, για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή..   

Μανώλης Νικ. Κάρλας

Υποψήφιος βουλευτής Νομού Σάμου με τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.