Η Φωτογραφική Ομάδα Σάμου αποθανατίζει τα πλυσταριά της Σάμου

Εικόνες με θέμα ‘τα πλυσταριά της Σάμου’, μέσα από το φακό των μελών της Φωτογραφικής ομάδας Σάμου (Φωτ.Ο.Σ.).

Ένα όμορφο πέρασμα από παλιά, δημόσια ή κοινοτικά πλυσταριά σε χωριά και οικισμούς του νησιού μας και συγκεκριμένα:

Μαραθόκαμπος,

Παγώνδας,

Χώρα, 

Μεσόγειος (κάτω Αρβανίτες), 

Κουμέικα, 

Σκουρέικα, 

Καλλιθέα,

Δρακαίοι, 

Πλάτανος, 

Λέκκα, 

Καστανιά, 

Σταυρινήδες, 

Τσουρλαίοι

Ευχαριστούμε για τη συμμετοχή τους τα μέλη:

Αναστασίου Αίγλη, Βαλαμώντης Απόστολος, Ερμής Πραξιτέλους, Καρπαθίου Αλέξανδρος, Κασσίτα Μαρία, Κωνσταντάκη Ελεάννα, Λεοντίδης Ευάγγελος, Σαραντίδης Τάσος, Τσούλος Νίκος, Τσουμάκης Νίκος, Χατζούδη Μαρία, Ωρολογάς Γιώργος

Λίγα λόγια για τα πλυσταριά της Σάμου:

Το πλύσιμο των ρούχων δεν ήταν εύκολη υπόθεση τα χρόνια τα παλιά. Νερό ή σύστημα ύδρευσης δεν υπήρχε παντού ειδικά σε μικρές κοινωνίες ή οικισμούς. Η καθαριότητα ήταν όμως πάντα μια αναγκαιότητα, οπότε, ανάμεσα στις υποχρεώσεις των παλαιών κοινοτήτων, ήταν να εξασφαλίζουν χώρους κατάλληλους για τις νοικοκυρές, ώστε να μπορούν να πλύνουν τα ρούχα της οικογένειας.

Κατασκευάζονταν λοιπόν κλειστοί ή υπαίθριοι χώροι με γούρνες για το πλύσιμο των ρούχων και όχι μόνο. Ήταν υποδομές απολύτως χρήσιμες και αναγκαίες. Εκεί ήταν το νερό, εκεί ήταν εύκολο να γίνει η μπουγάδα! Οι νοικοκυρές δεν είχαν το νερό και τις απαιτούμενες ευκολίες μέσα στο σπίτι τους. Έτσι πήγαιναν στο κοινοτικό πλυσταριό, το οποίο εκτός από χώρος δουλειάς, ήταν και χώρος κοινωνικών συναναστροφών μεταξύ των γυναικών ενός χωριού.

Τα πλυσταριά είχαν στρατηγική θέση στο χωριό.

Η τοποθεσίες τους είτε στην άκρη του χωριού, είτε πιο κεντρικά αλλά πάντα δίπλα στη ροή των υδάτων, συνέδεαν τον οικισμό με τη φύση και το περιβάλλον.

Έχουμε όμως και τη κοινωνική τους πλευρά. Ήταν η καθημερινή συνάντηση των γυναικών, ήταν το πέρασμα των ανδρών κατά το ηλιοβασίλεμα ή το πέρα δώθε των μικρών παιδιών. Ήταν τα ‘σόσιαλ μίντια΄ της εποχής εκείνης όπου τα νέα (κουτσομπολίστικα ή μη) έφταναν την επόμενη μέρα στο καφενείο ή τις γειτονιές. Ήταν και τόπος παιχνιδιών για μικρούς και μεγάλους (όπως αυτοσχέδιες κούνιες στη μεγάλη βρύση, στο Παγώνδα).

Σε μερικά χωριά υπήρχαν παραπάνω από μία δομή (π.χ Χώρα ή Μαραθόκαμπος όπου κάθε ενορία είχε και το πλυσταριό της)

Τα πλυσταριά άρχισαν να εγκαταλείπονται σταδιακά, ανάλογα με το πότε κάθε χωριό ή οικισμός αποκτούσε δίκτυο ύδρευσης, οπότε το νερό μπήκε στα σπίτια και κάθε ένα νοικοκυριό, διαμόρφωσε πια τη δική του οικιακή εγκατάσταση με γούρνες. Στις περισσότερες των περιπτώσεων τα κοινοτικά πλυσταριά χρησιμοποιούνταν έως και την δεκαετία του ’60. Κάποια είχαν ήδη εγκαταληφθεί από την δεκαετία του ’50. Αυτό είχε να κάνει, ανάλογα και με το χρόνο της εγκατάστασης της ύδρευσης και της παροχής ηλεκτρικού ρεύματος στις κατοικίες. Σε κάθε περίπτωση, εδώ και τουλάχιστον 60 χρόνια, αυτές οι κοινοτικές υποδομές, αποτελούν μακρινό παρελθόν και σε πολλές περιπτώσεις ανάλογα με τη θέση τους ή ξεχάστηκαν ή απομακρύνθηκαν.

Η Φωτογραφική Ομάδα Σάμου συνεχίζει τις δημιουργικές της δράσεις με σκοπό την ανάδειξη της φωτογραφικής τέχνης μέσα από τα πολλά ενδιαφέροντα θέματα του νησιού μας.