ΔΗΠΑΚ-ΑΕΙ- Να παρθούν άμεσα μέτρα για την πλήρη λειτουργία των Πανεπιστημίων

Η ΚΥΑ που εξέδωσε η κυβέρνηση στις 4 Σεπτεμβρίου 2020, και σύμφωνα με το πρώτο άρθρο της «Τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι.) τίθενται σε πλήρη λειτουργία, μετά την προσωρινή απαγόρευση λειτουργίας τους», αποτελεί μνημείο υποκρισίας. Στην πράξη, παρά τις περί αντιθέτου εξαγγελίες, αναστέλλει πλήρως τη δια-ζώσης λειτουργία των ΑΕΙ. Η αναστολή αφορά την συντριπτική πλειοψηφία των φοιτητών και την πλειονότητα των προσφερόμενων μαθημάτων. Συγκεκριμένα, το άρθρο 3 που «προβλέπει» εκπαιδευτική διαδικασία με φυσική παρουσία (π.χ. για ακροατήρια μαθημάτων με λιγότερους από 50 φοιτητές) είναι σχεδιασμένο για να είναι πρακτικά ανεφάρμοστο! Πρώτον γιατί η πλειονότητα των μαθημάτων απευθύνονται σε ακροατήρια μεγαλύτερα των 50 φοιτητών, και δεύτερον γιατί στην περίπτωση των μικρότερων ακροατηρίων δεν έχει ληφθεί καμία μέριμνα για την εξασφάλιση των χώρων διδασκαλίας και των αναγκαίων υγειονομικών όρων λειτουργίας που καθορίζονται από την ίδια την ΚΥΑ! Οι τραγικές ελλείψεις σε διδακτικό/τεχνικό προσωπικό και σε υποδομές οδηγούν, ειδικά τα εργαστηριακά μαθήματα, σε πλήρη υποβάθμιση, τα αποξενώνουν από τον ειδικό χαρακτήρα που κατέχουν στα προγράμματα σπουδών. Από τη φύση της η εργαστηριακή/κλινική εκπαίδευση πραγματοποιείται σε μικρές ομάδες φοιτητών και κατά κανόνα σε ειδικούς χώρους. Ωστόσο, με την τρέχουσα αναλογία διδασκόντων προς εκπαιδευόμενους η δημιουργία μικρότερων τμημάτων για την αποφυγή του συγχρωτισμού είναι στην πράξη αδύνατη.

Συναδέλφισες, συνάδελφοι,
Η συντριπτική πλειοψηφία των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας συνέβαλλαν στην τήρηση των μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας, εργάστηκαν εντατικά και σε δύσκολες συνθήκες για να συνεχιστεί η εκπαιδευτική διαδικασία με εξ αποστάσεως διδασκαλία. Ο χρόνος που κερδήθηκε για την προετοιμασία των ιδρυμάτων, των νοσοκομείων και των λοιπών υποδομών για ένα νέο κύμα πανδημίας, θυσιάστηκε στο βωμό της κερδοφορίας των μεγάλων τουριστικών και μεταφορικών επιχειρήσεων.

Είναι πλέον φανερό πως το κυβερνητικό ιδεολόγημα της «ατομικής ευθύνης» έρχεται για να κρύψει τις μεγάλες και αποκλειστικές ευθύνες των νυν και των πρώην κυβερνώντων για την κατάσταση. Έξι μήνες μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, έχοντας την εμπειρία από τη λειτουργία των ΑΕΙ το προηγούμενο διάστημα και γνωρίζοντας ότι ένα δεύτερο κύμα ήταν δεδομένο, κυβέρνηση και υπουργείο Παιδείας δεν πήραν κανένα μέτρο ώστε να επανέλθει η διά ζώσης εκπαιδευτική διαδικασία με όρους προστασίας της υγείας φοιτητών, καθηγητών και διοικητικού προσωπικού. Συγκεκριμένα έχουμε:

• Μηδενική ενίσχυση των ιδρυμάτων σε εκπαιδευτικό προσωπικό. Οι 201 θέσεις ΔΕΠ που διαφημίζονται από την Κυβέρνηση ως νέες δεν καλύπτουν ούτε στο μισό τις αφυπηρετήσεις του Αυγούστου του 2019!
• Μηδενική ενίσχυση σε διοικητικό, τεχνικό προσωπικό καθώς και σε προσωπικό καθαριότητας.
• Καμία πρόβλεψη και ενέργειες για την αξιοποίηση υπαρχόντων ανενεργών υποδομών για την κάλυψη εκπαιδευτικών αναγκών.
• Καμία ενίσχυση/βελτίωση των όρων λειτουργίας των φοιτητικών εστιών.
• Καμία πρόβλεψη για ασφαλείς μετακινήσεις των φοιτητών.

Στη βάση όλων αυτών, οι υποκριτικές και ανεφάρμοστες παραινέσεις και ευχολόγια της ΚΥΑ για εκπαίδευση με φυσική παρουσία σε περισσότερα και μικρότερα τμήματα φοιτητών μόνο οργή και αγανάκτηση προκαλούν. Η ΚΥΑ μεταφέρει την ευθύνη εφαρμογής της εκπαίδευσης με φυσική παρουσία καταρχήν στα Πανεπιστημιακά Τμήματα και εν τέλει στους ίδιους τους διδάσκοντες, απαλλάσσοντας ταυτόχρονα την Κυβέρνηση από την ευθύνη για τις τραγικές ελλείψεις. Δεν διαφεύγει φυσικά της προσοχής κανενός, ότι η συγκεκριμένη ΚΥΑ, εκτός όσων αναφέρθηκαν, απευθύνεται και στις τοπικές κοινωνίες που φιλοξενούν πανεπιστημιακά ιδρύματα. Τους υπόσχεται ανέξοδα και εντελώς παραπλανητικά ότι τα ιδρύματα θα ξαναλειτουργήσουν κανονικά με φυσική παρουσία φοιτητών και προσωπικού και ως εκ τούτου θα αποκατασταθούν οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της παρατεταμένης αναστολής λειτουργίας.

Η κατάσταση και στα Τμήματα Ιατρικής, στα Πανεπιστημιακά νοσοκομεία και στα μεγάλα νοσοκομεία της χώρας είναι ανάλογη. Το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, μέσα από ανακοινώσεις των συλλογικών τους οργάνων, αποτυπώνουν με σαφήνεια τις τραγικές ανεπάρκειες και διεκδικούν λύσεις με αγωνιστικές κινητοποιήσεις.

Σε αυτό το συνολικό πλαίσιο η ΠΟΣΔΕΠ, το ανώτατο συνδικαλιστικό όργανο των Πανεπιστημιακών, με ευθύνη των παρατάξεων της πλειοψηφίας και την ανοχή άλλων, έχει παραδώσει εν λευκώ τη σφραγίδα της ομοσπονδίας στην Κυβέρνηση. Σαν να μην τρέχει τίποτα στην Ανώτατη Εκπαίδευση, δεν έχει εκδώσει ούτε μία ανακοίνωση για τις ραγδαίες εξελίξεις στα ΑΕΙ. Κρατάει τον κλάδο σε πλήρη πολιτική και συνδικαλιστική αδράνεια. Οι ευθύνες της ηγεσίας της ΠΟΣΔΕΠ απέναντι στους Πανεπιστημιακούς και στη Δημόσια Ανώτατη Εκπαίδευση είναι τεράστιες.

Συναδέλφισες, συνάδελφοι,
Η πανδημία ανέδειξε τις διαχρονικές ευθύνες των κυβερνήσεων για την κατάσταση του Πανεπιστημίου, το οποίο «αποστραγγίζεται» συνεχώς από δημόσια χρηματοδότηση. Το νομικό πλαίσιο προσανατολίζει τη λειτουργία των ΑΕΙ στη βάση του κέρδους και της εμπορευματοποίησης, θυσιάζοντας τον ακαδημαϊκό τους χαρακτήρα, το επίπεδο των σπουδών τους, τη δυνατότητα να σπουδάσουν νέοι και νέες που προέρχονται από οικογένειες με χαμηλότερα εισοδήματα. Αυτό ακριβώς το πλαίσιο λειτουργίας της λεγόμενης «αυτονομίας», «αυτοτέλειας» του πανεπιστημίου-επιχείρηση, είναι που οδηγεί και ενισχύει τα σημερινά «αδιέξοδα». Τα αμφιθέατρα που δεν χωράνε τους φοιτητές, οι ελλείψεις σε διδάσκοντες, προσωπικό και υποδομές, δεν αποτελούν «φυσικό φαινόμενο» αλλά επιλογή των κυβερνήσεων. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να κρυφτεί πίσω από την «κανονικότητα» της εξ αποστάσεως διδασκαλίας.

Με όχημα την πανδημία και την οικονομική κρίση κυβέρνηση και διοικήσεις των ιδρυμάτων οδηγούν τα δημόσια ΑΕΙ στη μετάλλαξή τους σε ιδιότυπα ιδρύματα τύπου «Ανοιχτού Πανεπιστήμιου». Η παράταση της σημερινής κατάστασης θα αφήσει μόνιμο αποτύπωμα στη δομή, τη λειτουργία και τον χαρακτήρα της Ανώτατης Εκπαίδευσης, με άμεσες επιπτώσεις καταρχήν στα «περιφερειακά» ΑΕΙ. Η γενίκευση των διδάκτρων και των τελών σπουδών θα προκύψει ως φυσιολογική εξέλιξη. Η εμπορευματοποίηση της Ανώτατης Εκπαίδευσης θα γιγαντωθεί. Τα μισθολογικά, ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα του ΔΕΠ θα συρρικνωθούν. Ο νέος «νόμος πλαίσιο», που η κυβέρνηση διακηρύσσει ότι θα καταθέσει σύντομα, θα είναι σε αυτήν ακριβώς την κατεύθυνση.

Κυβέρνηση και διοικήσεις να πάρουν τώρα μέτρα για το ασφαλές άνοιγμα των ΑΕΙ

Καλούμε τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας, τους διδάσκοντες, το διοικητικό/εκπαιδευτικό προσωπικό, τους φοιτητές και ερευνητές να αγωνιστούμε για όσα μας ενώνουν: για ιδρύματα ασφαλή, ανοικτά και με επαρκείς υποδομές και προσωπικό, στο ύψος των σύγχρονων αναγκών. Να αντισταθούμε στην υποβάθμιση των σπουδών και της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Διεκδικούμε άμεσα μέτρα για τη διασφάλιση των αναγκαίων όρων για την προστασία της ατομικής και δημόσιας υγείας για το άνοιγμα των ΑΕΙ. Σε αυτή την κατεύθυνση καλούμε τους συλλόγους ΔΕΠ, όλη την Πανεπιστημιακή Κοινότητα να διεκδικήσει:

• έκτακτη χρηματοδότηση για να καλυφθούν όλες οι ελλείψεις σε διδακτικό/τεχνικό/διοικητικό προσωπικό στα ιδρύματα, με σταθερή σχέση εργασίας. Να προσληφθεί άμεσα επιπρόσθετο προσωπικό καθαριότητας και φύλαξης, με σταθερή σχέση εργασίας.
• μέτρα υγιεινής στις αίθουσες και υγειονομικό υλικό που θα παρέχεται δωρεάν σε φοιτητές και διδάσκοντες-επιτηρητές (μάσκες, γάντια, αλκοολούχα απολυμαντικά διαλύματα). Τακτικά και δωρεάν τεστ για όλους τους φοιτητές και το διδακτικό προσωπικό.
• ενίσχυση των φοιτητικών εστιών, ασφαλείς μετακινήσεις από και προς τα Πανεπιστημιακά ιδρύματα.
• κατάργηση των διδάκτρων κάθε μορφής, ανατροπή της ιδιωτικοοικονομικής λειτουργίας των ιδρυμάτων.
• να αξιοποιηθούν ως κέντρα εξέτασης και αίθουσες διδασκαλίας όλες οι αίθουσες, συνεδριακοί χώροι, κτίρια των πανεπιστημίων, των δήμων και άλλων δημόσιων φορέων, μετά από διαμόρφωση και εξοπλισμό τους, ώστε να τηρούνται τα προβλεπόμενα υγειονομικά μέτρα.
• ειδική μέριμνα και μέτρα για τα μέλη ΔΕΠ, του υπόλοιπου προσωπικού και των φοιτητών που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες.

ΔΗΠΑΚ-ΑΕΙ, Οκτώβριος 2020.