Ο φονικός και καταστροφικός σεισμός του 2020 προκάλεσε σοβαρά προβλήματα σε πολλά από τα ιστορικά και λατρευτικά μνημεία όλων των εποχών στο νησί μας με την εκατόμβη των ναών και των μοναστηριών μας, τις εκτεταμένες καταστροφές στο περίφημο βυζαντινό κάστρο στο Πυθαγόρειο, τις μεγάλες ζημιές σε τμήματα του, ήδη, ερειπωμένου Ρωμαϊκού Υδραγωγείου, τις φθορές στον πύργο του καπετάν Λαχανά στο Πάνω Βαθύ, στις βαρδιόλες της επανάστασης του 21 κλπ.
Ποιες, άραγε, μελέτες και ποια έργα αποκατάστασης βρίσκονται σε εξέλιξη στα διάφορα αυτά σεισμόπληκτα μνημεία της Σάμου;
Και βέβαια δεν αναφερόμαστε μόνο στις εκκλησίες και στις μονές γιατί δεν είναι αυτές η αποκλειστική πολιτιστική κληρονομιά μας.
Ουσιαστικά, εκτός από τα 2 έργα του περιώνυμου Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Τ.Α.Α): «Διαμόρφωση και ανάδειξη του Παλαιοχριστιανικού Κοιμητηρίου στη θέση Γλυφάδα» του Πυθαγορείου αφενός και «Αποκατάσταση Ιερού Ναού Άη Γιαννάκηδες στο Άνω Βαθύ Σάμου» αφετέρου, με αντίστοιχους προϋπολογισμούς 1.530.000 και 980.000 Ευρώ, κανένα άλλο ανάλογο έργο δεν βρίσκεται σήμερα σε εξέλιξη στο νησί μας.
Για τα σεισμόπληκτα μνημεία στη Σάμο έχουν ολοκληρωθεί τα εξής:
α). Άμεσα μέτρα άρσης ετοιμορροπίας των πύργων του κάστρου Πυθαγορείου και έξι (6) ιερών ναών ανά την Σάμο, προϋπολογισμού 1.060.000 Ευρώ (από το ΥΠ.ΠΟ.) Δυστυχώς, το έργο «Συντήρηση και στερέωση του κάστρου του Πυθαγορείου και η διαμόρφωση πορείας επίσκεψης», με προϋπολογισμό ύψους 1.500.000 Ευρώ που σχεδιάζεται να ενταχθεί στο Πρόγραμμα «Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία των Τοπικών Κοινοτήτων», (Τ.Α.Π.Το.Κ ), του Π.Ε.Π Βορείου Αιγαίου 2021−2027, δεν έχει, κατά την αρμόδια Διαχειριστική Αρχή, ώριμες μελέτες για την ένταξη του.
β). Η εκπόνηση μελετών για τη στερέωση και αποκατάσταση έξι (6) ιερών ναών της Σάμου, προϋπολογισμού 250.000 Ευρώ, με πόρους του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής (Υ.Ε.Ν.Ν.Π).
γ). Τα άμεσα μέτρα αντιμετώπισης των ζημιών και άρσης της ετοιμορροπίας ((270.000 Ευρώ από το ΥΠ.ΠΟ) και η ολοκλήρωση των απαραίτητων μελετών (250.000 Ευρώ από το Υ.Ε.Ν.Ν.Π.) για τη στερέωση και αποκατάσταση του ιερού ναού της Παναγίας του Νέου Καρλοβάσου .
![](https://www.samos24.gr/wp-content/uploads/2020/09/market-neo12.png")
Το εμβληματικό και περίοπτο αυτό έργο, το λεγόμενον και τάμα του… Μητσοτάκη, προϋπολογισμού 7.500.000 Ευρώ, βρίσκεται, από μακρού, σε φάση ιδιότυπης αναμονής καθώς δεν έχει ακόμα προσδιοριστεί, κεντρικά, αλλά αναζητείται συγκεκριμένο χρηματοπιστωτικό πρόγραμμα προς ένταξη για την υλοποίηση του. .
Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού είναι επίσης υπεύθυνη για την ελλιπή στελέχωση τόσο των υπηρεσιών της στη Σάμο όσο, κατά καιρούς, και της Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων στην Μυτιλήνη που κατά νόμο εμπλέκεται στις διαδικασίες αποκατάστασης των σεισμοπλήκτων κτισμάτων δημόσιων αλλά και ιδιωτικών.
Οι χοροί των εκατομμυρίων μετεωρίζονται αμιλλώμενοι εαυτούς και αλλήλους στο διαδίκτυο αλλά η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική:
Το περιώνυμο Ευπαλίνειο όρυγμα που ολοκληρώθηκε και δόθηκε στην ασφαλή επισκεψιμότητα το 2017, επί υπουργίας της κ. Λυδίας Κονιόρδου, της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, δεν είναι, δυστυχώς, σήμερα επισκέψιμο σε όλο του το μήκος καθώς εκκρεμούν στοιχειώδεις τεχνικές παρεμβάσεις σε ορισμένα σημεία του, από μακρού.
Όσον αφορά το πολύφερνο πρόγραμμα: «ΣΑΜΟΣ 2030: ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» που έχει υποσχεθεί η Κυβέρνηση, όλο προαναγγέλλεται, όλο διορθώνεται αλλά στην ουσία διαρκώς αναβάλλεται
Όμως κι αυτό χωρίς διαβούλευση και ευρείς οικονομικούς, κοινωνικούς και πολιτικούς ορίζοντες με επίκεντρο τον άνθρωπο και τις πραγματικές του ανάγκες είναι αδύνατον να στηρίξει επαγωγικά το Παρόν και το Μέλλον μας και να αποτελέσει ουσιαστική εγγύηση για καλύτερες μέρες.
Χρέος μας είναι να επιδιώξουμε με κάθε πρόσφορο τρόπο και όσο το δυνατόν γρηγορότερα, την πλήρη αποκατάσταση των συνεπειών του φοβερού σεισμού της 30ής Οκτωβρίου 2020 και παράλληλα να επιχειρήσουμε το κρίσιμο άλμα προς ένα παραγωγικό και ελπιδοφόρο Αύριο. .
Για να κερδηθεί το σημαντικό αυτό πρόταγμα χρειάζεται αλλαγή πολιτικής..
Μανώλης Νικ. Κάρλας
Γιατρός, πρώην αιρετός Νομάρχης Σάμου (2003-2010).
