Μανώλης Κάρλας: O Άγιος Κωνσταντίνος και η κλιματική κρίση

Το 2004 ,  τέτοια εποχή ,αν θυμάμαι καλά, ένας  υποτροπικός κυκλώνας σάρωσε τον Άγιο Κωνσταντίνο και λιγότερο  το Κοκκάρι  και άλλες περιοχές, κυρίως,  της Βόρειας Σάμου..

Η τότε Κυβέρνηση , ανταποκρίθηκε ταχύτατα στο αίτημα μας για άμεση βοήθεια   διαθέτοντας  περί τα 3.000.000 Ευρώ για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών στο νησί.

Από  τους πόρους αυτούς η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Σάμου χρηματοδότησε άμεσα  την εφαρμογή της σχετικής  μελέτης που εκπόνησε  η  Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών (ΔΤΥ) για  την προσωρινή τοποθέτηση φυσικών ογκολίθων καθ’ όλο το μήκος του παραλιακού μετώπου του οικισμού του Αγίου Κωνσταντίνου  , έργο επείγουσας προστασίας  που ολοκληρώθηκε με ταχείς ρυθμούς.

Εκείνη τη χρονική περίοδο  γίνονταν η μελέτη βελτίωσης  της Εθνικής οδού  Άγιος Κωνσταντίνος -Καρλόβασι και δώσαμε εντολή  στην μελετητική ομάδα που δούλευε στην περιοχή  να ενσωματώσει στο έργο της  και  ολοκληρωμένη  μελέτη – πρόταση για την προστασία του  παραλιακού μετώπου του οικισμού στα πλαίσια της ενεργού αυτής εργολαβίας.

Έτσι ξεκίνησε  η  μελέτη προστασίας του οικισμού του  Αγίου Κωνσταντίνου περί το 2008.

Τέλη του 2010 έληξε η Νομαρχιακή μας θητεία..

Επί Δημαρχίας Αγγελόπουλου και συγκεκριμένα  στις 13/1/2015 η Επιτροπή Χωροταξίας και Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου απέστειλε την Μελέτη  Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου « Προστασία Ακτής οικισμού Αγίου Κωνσταντίνου» στον Ενιαίο τότε Δήμο Σάμου για έκφραση γνώμης  και απ’ ότι ξέρω το θέμα απασχόλησε το Δημοτικό Συμβούλιο και ελήφθησαν  θετικές και ομόφωνες σχετικές αποφάσεις τόσο για την ΜΠΕ όσο και για την επιλογή του ενός από τα δύο προτεινόμενα έργα προστασίας  .

Το έργο έκτοτε μπήκε  στο ψυγείο.

Τον Φλεβάρη του 2021 , σαν Περιφερειακός Σύμβουλος, προκάλεσα σύσκεψη για το θέμα στο Κοινοτικό κατάστημα Αγίου Κωνσταντίνου με παρόντες το τοπικό Κοινοτικό Συμβούλιο , τον επιχώριο  Δημοτικό Σύμβουλο κ. Έλληνα , όλους σχεδόν τους Περιφερειακούς Συμβούλους και τον Αντιπεριφερειάρχη κ. Πανουράκη  που δήλωσε ότι θα ενημερώσει επ’ αυτών τον Περιφερειάρχη  κ. Μουτζούρη.

Πράγματι , ο Περιφερειάρχης  κ. Μουτζούρης , επισκέφθηκε, ως λέγεται, τον Άγιο κατά την διάρκεια περιοδείας του στη Σάμο ,εξέφρασε ως λιμενολόγος στους κατοίκους  την άποψή του για το πρόβλημα και τις λύσεις του αλλά  πέραν τούτων ουδέν.

Βλέποντας ότι δεν κινείται τίποτε επισκεφθήκαμε τον Αντιπεριφερειάρχη Σάμου κ. Πανουράκη , στο γραφείο του,  δύο φορές , τη μια μαζί με μέλη  του τοπικού Συμβουλίου  και τον κ. Έλληνα και την δεύτερη  μόνοι μας με τον Δημοτικό Σύμβουλο  κ. Έλληνα μήπως και ενεργοποιήσουμε εξελίξεις..

Έναν και πλέον χρόνο μετά  και συγκεκριμένα τον Μάιο του 2022 στην τροποποίηση του τεχνικού προγράμματος της Περιφέρειας μπήκαν 60.000 Ευρώ για να συνεχιστεί η μελέτη.

Τελικά, ο  μελετητής κ. Γιαμίν  έλαβε εντολή  να προχωρήσει μόλις  τον Δεκέμβριο του 2022, σχεδόν  δύο ολόκληρα  χρόνια  μετά το εγερτήριο λάκτισμα  κατά  την σύσκεψη μας  στο Κοινοτικό Κατάστημα του Αγίου Κωνσταντίνου (19/2/2021) και βέβαια μόνο μετά από τις πιεστικές ,πείσμονες και συνεχείς  οχλήσεις μας προς όλους τους αρμόδιους εντός και εκτός Σάμου. .

Είναι σαφές ότι αυτές οι ταχύτητες εμπεριέχουν σαφές  πολιτικό περιεχόμενο , όμως  τέλος καλό όλα καλά.

Για να ολοκληρωθεί η συγκεκριμένη  μελέτη  πρέπει   να γίνουν η πλήρης  εκπόνηση της οριστικής τεχνικής μελέτης κατά τις τελικές οδηγίες της ΔΤΥ της Αντιπεριφέρειας Σάμου   καθώς και η  επικαιροποίηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων  που ενώ είχε εγκριθεί προ ετών  η ισχύς της έληξε,  ελλείψει ενδιαφέροντος για αξιοποίησή της, μέσα στις προβλεπόμενες από το νόμο προθεσμίες. …

Ως γνωστόν για  να είναι ένα έργο  ώριμο  προς ένταξη σε Πρόγραμμα υλοποίησης   πρέπει ,ενδιάμεσα,  να λάβει  όλες τις προβλεπόμενες , εκ του νόμου, αδειοδοτήσεις,  διαδικασία που, ιδιαίτερα για τα λιμενικά έργα ,είναι εξαιρετικά χρονοβόρα και  απαιτεί, τουλάχιστο, καλώς εχόντων των πραγμάτων, στην παρούσα περίπτωση,   δυόμισυ με τρία χρόνια, από τώρα,  για να ολοκληρωθεί.

Δυστυχώς στα πολλά  χρόνια της αιρετής Περιφέρειας  οι υπεύθυνοι  δεν ασχολήθηκαν όσο έπρεπε ή και καθόλου με τη μελέτη του κρίσιμου αυτού έργου ενώ είχαν  ακέραιη την υποχρέωση να το πράξουν..

Ανεξάρτητα όμως  από όλα αυτά που αποτελούν πια  θέμα ιστορικής και πολιτικής λογοδοσίας,  οι εξελίξεις και η έκφραση των φυσικών φαινομένων τόσο σε Παγκόσμιο όσο και σε τοπικό επίπεδο  αναδεικνύουν όλο και πιο συχνά το φοβερό πρόσωπο της κλιματικής Κρίσης που ως θηρίο της Αποκάλυψης βρυχάται και ως   δαμόκλεια σπάθη κρέμεται πια  πάνω από τα κεφάλια μας απειλώντας με όλεθρο τις Κοινωνίες των νησιών μας.

Είναι αδήριτη ανάγκη να οικοδομήσουμε Υπηρεσίες Πολιτικής Προστασίας υψηλών προδιαγραφών σε Κεντρικό , Περιφερειακό και τοπικό επίπεδο  προκειμένου, με κατάλληλο και επαρκές προσωπικό , τα ανάλογα  μέσα και τους απαραίτητους πόρους αλλά κυρίως με σοβαρό και αποτελεσματικό  σχέδιο,  να διασφαλίσουμε τη ζωή και την περιουσία  των Πολιτών και του Δημοσίου.

Δεν υπάρχουν πια άλλα περιθώρια.

Ζούμε , ήδη, σε μια άλλη , ιδιαίτερα επικίνδυνη, εποχή στην οποία μόνο οι Προμηθείς μπορεί να επιβιώσουν.

Στην περίπτωση  του Αγίου Κωνσταντίνου είναι αδήριτη ανάγκη  να αναδειχθεί , άμεσα ,  πάση δυνάμει  και με οποιονδήποτε τρόπο ,ο  σοβαρότατος κίνδυνος που ελλοχεύει  για την ζωή και την ασφάλεια των κατοίκων του οικισμού  από την έλλειψη προστασίας της παράκτιας ζώνης.

Ο Άγιος  βρίσκεται κυριολεκτικά υπό την ομηρία   μιας  απροσδιόριστης ισχύος απειλής  και ζει ουσιαστικά σε μόνιμη κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Επιβάλλεται λοιπόν  το έργο της προστασίας του οικισμού ( ως μελέτη και κατασκευή) να   χαρακτηρισθεί, με κεντρική  πολιτική απόφαση  και μάλιστα το συντομότερο δυνατόν, ως  ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΩΣ ΕΠΕΙΓΟΝ και να ενταχθεί,  δεσμευτικά  και χωρίς χρονοτριβή, σε πρόγραμμα και  τροχιά υλοποίησης. .

Μόνο έτσι  οι  διαδικασίες των υπολειπόμενων  αδειοδοτήσεων  που αποτελούν  βασικό και κύριο προαπαιτούμενο  για  την ωρίμανση του έργου  θα  απλουστευθούν , θα επιταχυνθούν  και θα ολοκληρωθούν εγκαίρως.

Υπ’ αυτές και μόνο  τις προϋποθέσεις και με την  κατά προτεραιότητα και κατ’ εξαίρεση ένταξη του σε προγράμματα  υλοποίησης όπως είναι το Ταμείο Ανάκαμψης ή άλλα σχετικά  τομεακά ή κεντρικά προγράμματα Υπουργείων , το τεχνικό έργο «Προστασία παράκτιας ζώνης του οικισμού Αγίου Κωνσταντίνου Σάμου»  θα υλοποιηθεί γρήγορα  για να πάψει επιτέλους  ο οικισμός να ζει υπό το φάσμα  και το άγχος της αιφνίδιας επέλασης μιας  καταστροφικής θεομηνίας .

Τα κατά συρροή ακραία καιρικά φαινόμενα των τελευταίων ετών  στην περιοχή  επιβάλλουν πια τις δικές τους αμείλικτες προτεραιότητες που είναι  τα επείγοντα έργα προστασίας , μόνη και άμεση επιλογή και κρατική ευθύνη..…

Οι κάθε είδους χρόνιες  καθυστερήσεις  και ο  κάθε λογής  εφησυχασμός εκκολάπτουν καταλυτικά  τους  κινδύνους που σοβούν σε μια ανοχύρωτη κοινωνία  που από  μόνη της αδυνατεί  να εξορκίσει το μοιραίο.

Και βέβαια πρέπει να τονιστεί με ιδιαίτερη έμφαση  ότι η Σάμος μετά τον φονικό και καταστροφικό σεισμό του 2020 δεν μπορεί να αντέξει κι  άλλες  συμφορές  που σε κάθε περίπτωση  θα  μπορούσαν  να είχαν  αποφευχθεί.

Μανώλης Νικ. Κάρλας

Περιφερειακός Σύμβουλος , πρώην αιρετός Νομάρχης Σάμου

ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΤΟΥ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ