Μουσείο Σάμου: Μια εικόνα που σας έχει λείψει!

Δίπλα στο Βουλευτήριο βόρεια, είναι το Πασχάλειο Μουσείο, από το όνομα του ιδρυτού του.
Οι ανασκαφές του Ηραίου είχαν φέρει στο φως χιλιάδες αντικείμενα, τα οποία βρίσκονταν σε πρόχειρες αποθήκες χωρίς φύλαξη και συντήρηση και χωρίς να είναι προσιτά όχι μόνο σε επισκέπτη ο οποίος θα ήθελε να τα θαυμάσει, αλλά και σε επιστήμονα ο οποίος θα ήθελε να τα μελετήσει. Ήταν λοιπόν επιτακτική η ανάγκη ιδρύσεως ενός Μουσείου.Πρώτος ο ηγεμόνας Γκίκας, τον Απρίλιο του 1855, εισήγαγε προς ψήφιση νομοσχέδιο «Περί διατηρήσεως των σωζομένων λειψάνων της Αρχαιότατος», ο δε διάδοχός του Αριστάρχης, τον Αύγουστο του 1859, τον Νόμο «Περί συστάσεως Μουσείου των Αρχαιοτήτων». Όμως τίποτα δεν έγινε. Η συνέλευση δεν ψηφίζει πίστωση για την ανέγερση Μουσείου, γιατί τα οικονομικά της Ηγεμονίας δεν είναι ανθηρά. Και σαν Μουσείο χρησιμοποιήθηκε το 1895 μια μικρή αίθουσα του Πυθαγορείου Γυμνασίου και αργότερα, το 1902, ιδρύεται ένα μικρό Μουσείο στο Πυθαγόρειο.

Και φτάνουμε στο 1906. Στις αρχές του έτους ο μεγαλέμπορος της Σάμου Αλέξανδρος Πασχάλης στέλνει επιστολή στη Βουλή των Σαμίων και δηλώνει ότι προσφέρεται να αναγείρει με δικές του δαπάνες κτίριο για τη στέγαση των αρχαιοτήτων και της Βιβλιοθήκης.
Η Βουλή ανακοίνωσε την πρόθεση του Πασχάλη στον ηγεμόνα Βιθυνό και πρότεινε να ονομασθεί το Μουσείο «Πασχάλειο», προς τιμήν του δωρητή. Ο Βιθυνός, όπως ήταν φυσικό, συμφώνησε και ευχαρίστησε τον Πασχάλη.

Το σχέδιο του κτιρίου ήταν απλό: ένας κεντρικός προθάλαμος αμέσως μετά την είσοδο και εκατέρωθεν αυτού δύο αίθουσες. Στον προθάλαμο και στη δεξιά αίθουσα θα στεγαζόταν το Μουσείο και στην αριστερή η Βιβλιοθήκη. Εξωτερικά το Μουσείο είχε νεοκλασική όψη.
Τέσσερις μαρμάρινοι δωρικοί κίονες στην πρόσοψη υποβάσταζαν το κεντρικό μέρος, το οποίο ήταν υπερυψωμένο, ενώ οι οροφές των δύο αιθουσών δεξιά και αριστερά είχαν αετωματική απόληξη. Πάνω ακριβώς από τους δύο κεντρικούς κίονες ήταν γραμμένη η ονομασία του Μουσείου, «Πασχάλειον». Το κτίριο ήταν υπερυψωμένο και πέντε μαρμάρινα σκαλοπάτια οδηγούσαν στην είσοδο, η οποία ήταν δυτικά.
Σήμερα, η αριστερή αίθουσα φιλοξενεί τη βιβλιοθήκη, η δεξιά το Αρχειοφυλάκειο και ο προθάλαμος του ισογείου, μαζί με τον προθάλαμο και τις δύο αίθουσες του άνω ορόφου, το Μουσείο. Πάνω από την πόρτα είναι γραμμένο «Πασχάλειον Αρχειοφυλάκειον» και μεταξύ των δύο κιόνων υπάρχει η επιγραφή «Πασχάλειον Μουσείον και Βιβλιοθήκη».

Η ανέγερση του Μουσείου καθυστερεί, γιατί ο Πασχάλης θέλει να τελειώσει πρώτα τον Άγιο Σπυρίδωνα. Έτσι ο θεμέλιος λίθος θα κατατεθεί το 1909 και η ανέγερση του κτιρίου θα ολοκληρωθεί το 1912. Το 1921 ο Πασχάλης παραχώρησε το κτίριο του Μουσείου μαζί με το γύρω οικόπεδο στον Δήμο Σαμίων.

Πηγή :isamos.gr