Οι πληγές που άφησε στο νησί της Σάμου ο καταστροφικός σεισμός είναι πολλές, βαθιές και δυσεπούλωτες. Χιλιάδες σπίτια έχουν χαρακτηριστεί ακατάλληλα, εκατοντάδες άνθρωποι φιλοξενούνται σε φίλους, συγγενείς και ξενοδοχεία. Δεκάδες καταστήματα έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές από το τσουνάμι. Σοβαρά προβλήματα έχουν διαπιστωθεί στις υποδομές ( 10 δημοτικά σχολεία, ένα γυμνάσιο – λύκειο, κεντρική οδός Βαθύ – Καρλόβασι, λιμάνια ) και σε σημαντικά μνημεία του νησιού, αρχαία, βυζαντινά και νεώτερα. Το κόστος της αποκατάστασης είναι δύσκολο να υπολογιστεί, αλλά σίγουρα ανέρχεται σε πολλά εκατομμύρια Ευρώ.
Η κατάσταση περιπλέκεται από την καταστροφική πορεία του δεύτερου κύματος της πανδημίας, την αποτυχία της κυβέρνησης να διαχειριστεί το προσφυγικό και την αναμενόμενη, ραγδαία επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης μεγάλου μέρος των κατοίκων.
Το πρωτοφανές, εκρηκτικό και σύνθετο μείγμα προβλημάτων και προκλήσεων, που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε, απαιτεί ενότητα, συνεργασία, αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων και κυρίως την εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου, που θα αποτελέσει οδηγό δράσης και πεδίο διεκδίκησης.
Α. ΕΠΕΙΓΟΥΣΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ
Η αντιμετώπιση της κατάστασης τις πρώτες ημέρες, τόσο από τον τοπικό, όσο και τον κεντρικό κρατικό μηχανισμό, κρίνεται ικανοποιητική, δεδομένων της έκτασης των ζημιών και της απειρίας των τοπικών υπηρεσιών. Η σήμανση, η εκκένωση επικίνδυνων περιοχών, η πρώτη καταγραφή από μηχανικούς, η στέγαση και η σίτιση των αστέγων, ολοκληρώθηκαν επιτυχώς και σε εύλογο χρονικό διάστημα. Μελανό σημείο αποτελεί η προσβλητική συμπεριφορά της δημοτικής αρχής του δήμου ανατολικής Σάμου στους ανθρώπους της κοινωνικής κουζίνας.
Τώρα, που έσβησαν τα φώτα της δημοσιότητας και το κυβερνητικό ενδιαφέρον, παρά τις μεγαλόστομες υποσχέσεις, φαίνεται να έχει ατονήσει, απαιτείται να διεκδικήσουμε:
Άμεση ολοκλήρωση της καταγραφής και αξιολόγησης των ζημιών σε δεύτερο βαθμό.
Άμεση έκδοση της κοινής υπουργικής απόφασης για την διαδικασία και το ύψος των αποζημιώσεων.
Άμεση οικονομική ενίσχυση των καταστημάτων που επλήγησαν από το τσουνάμι, με το σύνολο του ποσού που απαιτείται για την αποκατάσταση.
Εξασφάλιση εναλλακτικής λύσης για τα σχολεία που έχουν κριθεί ακατάλληλα.
Επιδότηση ενοικίου, μέχρι την ολοκλήρωση της επισκευής, όταν η κύρια κατοικία έχει κριθεί ακατάλληλη για διαμονή.
Επειδή αναμένεται αύξηση στη ζήτηση σπιτιών για ενοικίαση και ενδέχεται να παρατηρηθούν φαινόμενα κερδοσκοπίας, να παγώσει με νομοθετική ρύθμιση το ύψος των μισθωμάτων για ένα έτος.
Να δρομολογηθεί η κατεδάφιση των ετοιμόρροπων και επικίνδυνων κτιρίων, για να μην θρηνήσουμε άλλα θύματα.
Να κατατεθεί από την περιφέρεια, εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας των 12 εβδομάδων, αίτημα για έκτακτη ενίσχυση από το ταμείο αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Β. ΣΕΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΝΔΗΜΙΑ
Η ορμητική εισβολή του δεύτερου κύματος της πανδημίας και οι καταστροφικές του συνέπειες ( οι ασυγχώρητες ευθύνες και τα τραγικά λάθη της κυβέρνησης δεν είναι του παρόντος ) δημιουργούν τον κίνδυνο να βρεθούμε αντιμέτωποι με τις συνέπειες του σεισμού και μια σοβαρή υγειονομική κρίση, ένα εφιαλτικό σενάριο, που πρέπει πάση θυσία να αποτραπεί. Τα επιδημιολογικά δεδομένα στο νησί είναι ενθαρρυντικά. Αυτό σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να οδηγήσει σε εφησυχασμό και χαλάρωση των μέτρων προστασίας. Μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί σε όσους έρχονται από επιβαρημένες περιοχές ( συνεργεία εκτίμησης των ζημιών από το σεισμό και, κυρίως, ένστολοι). Για να μείνουμε ασφαλείς χρειάζεται:
Σχολαστική, αυστηρή τήρηση των μέτρων προστασίας ( μάσκα παντού, αποφυγή συνωστισμού και συναθροίσεων, σχολαστικό πλύσιμο χεριών ).
Rapid test στα σημεία εισόδου ( αεροδρόμιο και λιμάνια) σε όλους τους εισερχόμενους.
Γ. ΣΕΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ
Αρκετοί συμπολίτες μας, που το σπίτι τους έπαθε σοβαρή ζημιά και αναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν, μετατράπηκαν από τη μια στιγμή στη άλλη σε πρόσφυγες στον τόπο τους. Ελπίζουμε κάποιοι να καταλάβουν πόσο δύσκολο είναι να ζεις χωρίς σπίτι και πως μόνο μεγάλη ανάγκη και βία είναι ικανές να σε οδηγήσουν στην απόφαση να το εγκαταλείψεις. Σε κάθε περίπτωση, έγινε ακόμη πιο δύσκολη και προβληματική η διαμονή και η φιλοξενία 4000 ανθρώπων στη νησί. Το αίτημα για αποσυμφόρηση του νησιού, απεγκλωβισμό προσφύγων και μεταναστών και ,μεταφορά τους στην ηπειρωτική Ελλάδα, αποκτά επείγοντα και επιτακτικό χαρακτήρα.
Δ. ΣΕΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Οι δυσμενείς οικονομικές συνέπειες του σεισμού προστίθενται σε μια καταστροφική οικονομικά χρονιά, λόγω του διπλού lock down και της καθίζησης του τουρισμού στο νησί ( μείωση κατά 85% ). Η σφοδρότητα του δεύτερου κύματος της πανδημίας, πέρα από το βαρύ κόστος σε ανθρώπινες ζωές, δεν αφήνει κανένα περιθώριο για ομαλοποίηση της οικονομικής δραστηριότητας. Το πρώτο εξάμηνο του 2021 θα το περάσουμε με περιοριστικά μέτρα, η αυστηρότητα των οποίων θα εναλλάσσεται. Είναι απολύτως βέβαιο, ότι ένα μεγάλο μέρος των συμπολιτών μας, που εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα ( μισθωτοί, καταστηματάρχες, αυτοαπασχολούμενοι ) θα περιέλθουν σε δεινή οικονομική κατάσταση και πολλοί από αυτούς θα δυσκολεύονται να καλύψουν βασικές ανάγκες για την επιβίωση. Απαιτείται μια ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων για την οικονομική στήριξη των κατοίκων και την αναθέρμανση της οικονομίας:
Διαγραφή υπολοίπων φόρου εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ για τη φετεινή χρονιά.
Έκπτωση 50% σε φόρο εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ για το 2021.
Απαγόρευση πλειστηριασμών και κατασχέσεων λογαριασμών μέχρι 31/12/2021
Ενιαίος ΦΠΑ 6% σε όλα τα προϊόντα, εκτός από τα είδη πολυτελείας για δυο χρόνια.
Επιδότηση της μεταφοράς εμπορευμάτων 100% για δυο χρόνια
Δυο αεροπορικά και 4 ακτοπλοϊκά δωρεάν εισιτήρια για όλους τους κατοίκους μέχρι 31/12/2021
Διεθνής καμπάνια τουριστικής προβολής της Σάμου από το υπουργείο τουρισμού για το 2021 και το 2022.
Τα προηγούμενα μέτρα, ή και άλλα που θα προταθούν, αποτελούν αντικείμενο διακδίκησης από την κυβέρνηση. Η υλοποίησή τους θα εξαρτηθεί, αφ’ενός μεν, από την μαζικότητα, τον ενωτικό και πάνδημο χαρακτήτα, τη μαχητικότητα και τη διάρκεια της διεκδίκησης, αφ’ετέρου δε, από το βαθμό της ευαισθησίας ή της αναλγησίας, που θα επιδείξει η κυβέρνηση απέναντι στην πληγωμένη Σάμο και τους κατοίκους της. Αυτό που είναι στο χέρι μας, που αποτελεί επείγουσα ανάγκη και ασυγχώρητο λάθος, αν δεν πραγματοποιηθεί, είναι η δημιουγία ενός ευρύτατου, ισχυρού και αποτελεσματικού δικτύου αλληλεγγύης, συμπαράστασης και έμπρακτης στήριξης στους ανθρώπους που έχουν περιέλθει ή θα περιέλθουν σε κατάσταση ένδειας και ανάγκης. Οι δήμοι καλούνται να πάρουν την πρωτοβουλία και όλοι μας, φορείς και φυσικά πρόσωπα οφείλουμε να συμμετέχουμε με όποιον τρόπο μπορούμε. Να μην επιτρέψουμε να μείνουν άνθρωποι χωρίς συμπαράσταση, χωρίς στέγη, φαγητό, ηλεκτρικό ρεύμα, θέρμανση, φάρμακα. Αυτό είναι το κριτήριο της ανθρωπιάς και του πολιτισμού μας.
Ε. ΕΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ
«Το χάσμα π’ άνοιξε ο σεισμός κι ευθύς εγιόμισ’ άνθη.» Δ. Σολωμός
Είναι τόσο δύσκολη, σύνθετη και περίπλοκη η κατάσταση στην οποία έχει περιελθει το νησί, σε ένα διεθνές και εθνικό περιβάλλον, που αντιμετωπίζει μια πρωτόγνωρη υγειονομική κρίση, την οποία θα διαδεχτεί μια βαθειά οικονομική κρίση, ώστε να είναι βέβαιο, ότι δεν μπορεί να αναταχτεί με πρόχειρες, αποσπασματικές, εμβαλωματικές παρεμβάσεις και λύσεις.
Απαιτείται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αναγέννησης του νησιού, που περιλαμβάνει χωροταξία, πολεοδομία, αστικό σχεδιασμό, αρχιτεκτονική, σχέση δομημένου και φυσικού τοπίου, προστασία περιβάλλοντος, ενεργειακή μετάβαση, διαχείριση υδάτων, υποδομές και δίκτυα, ανάπλαση, ανάδειξη και διασύνδεση μνημείων, οικονομική και παραγωγική ανασυγρότηση.
Ένα τέτοιο σχέδιο προϋποθέτει αλλαγή νοοτροπίας, συντονισμό και συστράτευση όλων των δυνάμεων σε έναν κοινό σκοπό, σκληρή δουλειά, επιμονή υπομονή και διεκδίκηση. Χρειάζεται οι τοπικοί άρχοντες και τα πολιτικά κόμματα να σκέφτονται και να αποφασίζουν με κριτήριο τις επόμενες γενιές και όχι τις επόμενες εκλογές.
Δυστυχώς, από την διοικητική συγκρότηση του νησιού, απουσιάζει ένα δημοκρατικά νομιμοποιημένο ενιαίο κέντρο συντονισμού και λήψης αποφάσεων για ολόκληρη τη Σάμο. Προτείνουμε, με πρωτοβουλία των δυο δήμων και της περιφέρειας και τη συμμετοχή του κεντρικού κράτους να δημιουργηθεί οργανισμός ανάσυγρότησης της Σάμου, ο οποίος θα έχει ορίζοντα δεκαετίας, θα στελεχωθεί και θα χρηματοδοτηθεί επαρκώς, σε συνεργαστία με ειδικούς επιστήμονες και πανεπιστημιακά ιδρύματα, θα μεριμνήσει για την διαμορφωση του σχεδίου και θα εποπτεύσει την υλοποίησή του.Με λογισμο και όνειρο να μετατρέψουμε την καταστοφή σε δημιουργία, να οραματιστούμε, να σχεδιάσουμε και να οικοδημήσουμε έναν τόπο όμορφο και φιλόξενο για μας και τα παιδιά μας.
Ν.Ε ΣΥ.ΡΙΖ.Α ΣΑΜΟΥ 29/11/2020