Συντροφικότητα, Αριστερά – και η πάλη ανάμεσα στον επαγγελματία και τον ερασιτέχνη πολιτικό 

Γράφει ο Δημήτρης Καρβελάς.

Δύσκολη η έννοια της λέξης «Σύντροφος» όχι τόσο να κατανοηθεί, όσο να πραγματωθεί. Ακόμα ποιο δύσκολη χρονική περίοδος για την συντροφικότητα και την συμπόρευση είναι αυτή η «προεκλογική», που φέρνει στην επιφάνεια τα πραγματικά  ‘‘θέλω’’ του ατόμου και αναδεικνύει το πόσο πολύ μακριά μπορεί να φτάσει για να τα υλοποιήσει.

Είναι  το σημείο εκείνο που το άτομο ξεκινά να παλεύει μέσα του με δυο σκύλους, ο ένας είναι του ατομικισμού και ο άλλος της συλλογικότητας. Το ζητούμενο είναι ποιον θα επιλέξει να ταΐσει περισσότερο ή θα τους αφήσει να φαγωθούν μόνοι τους. Σημαντικό ρόλο στην επιλογή έχουν οι λόγοι για τους οποίους βρίσκεται το άτομο στον συγκεκριμένο ιδεολογικό χώρο. Υπάρχουν πολλές εκδοχές οι οποίες εξαρτώνται από τα κίνητρα του υποκειμένου, τα οποία χωρίζονται σε δυο κατηγορίες:

α) επαγγελματίας πολιτικός

β) ερασιτέχνης πολιτικός

Είναι πολύ φυσικό αυτές οι διαφορετικές θέσεις να βρίσκονται η μία απέναντι στην άλλη, αφού τα κίνητρα είναι διαφορετικά, ο επαγγελματίας προσδοκά στην υλική αμοιβή και ο ερασιτέχνης στην προσφορά και την ηθική ικανοποίηση. Μπορεί να υπάρχει κοινός ιδεολογικός χώρος δράσης, όμως τα ατομικιστικά συμφέροντα είναι εντελώς διαφορετικά. Ο επαγγελματίας σαφώς ζει για τον βιοπορισμό μέσω της επανεκλογής σε οποιαδήποτε αμειβόμενη θέση εξουσίας. Ο ερασιτέχνης, ο οποίος αυτοκαταστρέφεται πολιτικά για το σύνολο, ζει με μοναδική αμοιβή στο πλάνο του την ηθική δικαίωση. Έτσι από την μεριά του επαγγελματία στήνεται ένα πάρτι αθέμιτης συνδιαλλαγής με τον οποιοδήποτε, είτε πάνω, είτε κάτω από το τραπέζι, παίρνει μόνος του αποφάσεις χωρίς την έγκριση κανενός  κομματικού οργάνου, αρκεί στο τέλος της προεκλογικής κούρσας να δει πρώτος το νήμα του τερματισμού. Από την άλλη ο ερασιτέχνης προσπαθεί να κατανοήσει ένα παιχνίδι πολιτικής επιβίωσης που του είναι εντελώς ξένο. Απορεί και αμφιβάλει για την ύπαρξη του στον πολιτικό του χώρο και αναρωτιέται εάν ήταν από πάντα έτσι. Σε καμία περίπτωση δεν είναι αφελής, ξέρει σε τι κόσμο ζει, απλά ο ρομαντισμός του και οι άξιες του δεν τον αφήνουν να δει την πραγματικότητα, γιατί θέλει να ελπίζει σε ένα καλύτερο κόσμο, σε μια ουτοπία, την οποία ποτέ δεν πρόκειται να φτάσει, αλλά είναι αυτή που τον κάνει να κινείτε  τρέχοντας πίσω της.

Όμως έρχεται αναπόφευκτα η στιγμή της σύγκρουσης των δυο διαφορετικών κόσμων εντός της Αριστεράς, όπως  και η μεγάλη έκπληξη για την αντίδραση του ερασιτέχνη. Η προ έκρηξης συμπεριφορά του, η έγνοια του για την συλλογικότητα, πολλές φορές έχουν παρεξηγηθεί ως αδυναμία. Η οσμή της σαπίλας της βρώμικης συνδιαλλαγής έχει πνίξει όλο τον πολιτικό του χώρο, οι πληροφορίες και τα γεγονότα είναι εμπρός στα μάτια του.  Ο επαγγελματίας πολιτικός   επιλέγει σχεδόν πάντα τον δρόμο της ανύπαρκτης δικαιολογίας, της αποδόμησης του ερασιτέχνη και της  απαξίωσης των στοιχείων.  Τότε ότι αγαθό υπάρχει εντός του ερασιτέχνη και η οργή που τον πλημυρίζει γίνετε  ταύρος σε υαλοπωλείο, ο οποίος στο πέρασμα του μπορεί να συμπαρασύρει ότι βρει μπροστά του.    Το τραγικό σε μια τέτοια σύγκρουση των δυο κόσμων, είναι όταν ο επαγγελματίας πάρει λάθος μηνύματα, όταν δεν κατανοεί ότι η αντίδραση του ερασιτέχνη έχει σχέση με την δράση την δικιά του. Όταν πιστεύει ότι όλα είναι αποτέλεσμα ζηλοφθονίας και παιχνίδι εξουσίας εντός του πολίτικου τους χώρου.

Είναι δεδομένο ότι ο συγκερασμός των δυο κόσμων ήταν από πάντα δύσκολος. Είναι δύσκολος γιατί η ατομικότητα υπερέχει της συλλογικότητας, είναι δύσκολος γιατί υπάρχει κοντή μνήμη εάν όχι ανύπαρκτη. Ο ερασιτέχνης μόλις την προηγούμενη προεκλογική περίοδο έβαζε πλάτη για τον επαγγελματία, συγκρούονταν με τις απέναντι ιδεολογίες, χωρίς κανένα υλικό συμφέρον, πιστεύοντας στο κοινό καλό της κοινωνίας και τίποτα άλλο, ανοίγοντας τον επαγγελματικό πολιτικό δρόμο για τον επαγγελματία. Είναι δύσκολος ο συγκερασμός όταν η απογοήτευση του ερασιτέχνη γίνεται ποτάμι της οργής που δεν πίστευε κανείς ότι υπάρχει.

Όπως είναι δύσκολες και για την επιστήμη οι προοπτικές  του ανθρώπινου χαρακτήρα οι οποίες  είναι σκοτεινές, διότι  η επιθυμία μας να καθιστούμε τους άλλους προβλέψιμους αντισταθμίζεται από την επιθυμία μας να καθιστούμε τους εαυτούς μας μη προβλέψιμους από τους άλλους.  Ίσως να είναι αυτό που περιέγραψε ο Χομπς  «….. είναι φανερό ότι οι άνθρωποι, όταν ζουν χωρίς µια κοινή εξουσία που να τους εμπνέει δέος, βρίσκονται σ’ εκείνη την κατάσταση που ονοµάζεται πόλεµος· και αυτός ο πόλεµος είναι πόλεμος όλων εναντίον όλων. Γιατί πόλεµος δεν είναι µόνον οι µάχες ή η ενέργεια του να πολεµάει κανείς· αλλά είναι και η χρονική διάρκεια κατά την οποία υπάρχει η βούληση της διεκδίκησης κάποιου πράγματος μέσα από µια μάχη…».

Σε ένα ομολογούμενος ρευστό πολιτικό τοπίο που υπάρχει τόσο σε γενικό επίπεδο,  όσο και ιδεολογικό ο καθένας από τους παραπάνω κόσμους που αναφέραμε, θα πρέπει να ξανά-καθορίσει, αρχικά τις αναφορές του, οι οποίες  πρέπει να βασίζονται στο αδιαπραγμάτευτο «ήθος» της Αριστεράς.

ΥΓ.  Το κείμενο γράφτηκε την χρονική περίοδο (Ιανουάριος – 2019) με αφορμή πολιτικές συμπεριφορές  της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου.