«Έχετε ρευματικό νόσημα; Προσέξτε και την …καρδιά σας!»

Ρευματικά νοσήματα και καρδιά

-Είναι απαραίτητο οι ασθενείς με ρευματικά νοσήματα να επισκέπτονται τακτικά τον καρδιολόγο τους;

-Ναι. Και υπάρχει σοβαρός λόγος γι’αυτό!

Η European Alliance of Associations for Rheumatology (EULAR) τα τελευταία χρόνια έχει δημοσιεύσει συστάσεις (οδηγίες)για τη διαχείριση του καρδιαγγειακού κινδύνου σε ρευματοπαθείς τονίζοντας τη σημασία της ευαισθητοποίησης ασθενών και γιατρών, αλλά και την ανάγκη στενής συνεργασίας καρδιολόγων και ρευματολόγων.

Κατ’αρχάς, μεγάλος αριθμός μελετών δείχνει ότι οι ρευματοπαθείς διατρέχουν σημαντικό καρδιαγγειακό κίνδυνο λόγω της χρόνιας φλεγμονής που προκαλούν οι παθήσεις που τους ταλαιπωρούν. Επιπλέον, ο χειρισμός των αντιρευματικών φαρμάκων (και ιδιαίτερα των κορτικοστεροειδών και των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών) είναι μια λεπτή άσκηση ισορροπίας. Ο ρευματολόγος ως ειδικός γιατρός, ζυγίζει αφ’ενός τα οφέλη από τη μείωση της φλεγμονής και αφ’ετέρου την πιθανή επίπτωσή τους στο καρδιαγγειακό σύστημα.

Η σύγχρονη έρευνα έχει αποδείξει ότι οι ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα, συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα και ψωριασική αρθρίτιδα διατρέχουν  έως και δύο φορές μεγαλύτερο κίνδυνο από το γενικό πληθυσμό να υποστούν καρδιακά, εγκεφαλικά ή άλλα αγγειακά επεισόδια. Στην πραγματικότητα, οι παθήσεις αυτές αποτελούν από μόνες τους επιβαρυντικό παράγοντα και οι συνήθεις καρδιολογικοί αλγόριθμοι φαίνεται να υποτιμούν σημαντικά τον πραγματικό κίνδυνο για τους ασθενείς με αρθρίτιδες ή λύκο. Επομένως, προκειμένου να προληφθούν οι καρδιακές παθήσεις πρέπει να τηρείται τόσο ο τακτικός ενδελεχής καρδιολογικός έλεγχος , όσο και η υγιεινοδιαιτητικές αλλαγές στην καθημερινότητα του ασθενή (σωματική άσκηση, διακοπή καπνίσματος και σωστή διατροφή). Στο ίδιο πλαίσιο, κρίνεται βασική και η ρύθμιση της αρτηριακής υπέρτασης και της υπερλιπιδαιμίας εφόσον διαπιστωθούν.

Επιπλέον, και όσοι υποφέρουν από τη φαινομενικά “αθώα” ουρική αρθρίτιδα φαίνεται τελικά να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για καδιαγγειακά συμβάντα εφόσον τα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα παραμένουν υψηλά και εκτός στόχου.

Για τις λιγότερο συχνές ρευματικές παθήσεις (αγγειίτιδες, συστηματικό σκληρόδερμα, μυοσίτιδες, μικτή νόσο συνδετικού ιστού), αλλά και για το σύνδρομο Sjoegren’s η επιβάρυνση για την καρδιά και τα αγγεία είναι επίσης αυξημένη, ωστόσο βάσει των έως τώρα δεδομένων προτείνονται σε γενικές γραμμές οι ίδιες προσεγγίσεις με τον υπόλοιπο πληθυσμό.

Τέλος, το αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο αποτελεί μια ειδική κατηγορία και ο χειρισμός του αγγειακού κινδύνου για όσους πάσχουν χρήζει ιδιαίτερης προσοχής.

Συμπερασματικά, οι ρευματοπαθείς αποτελούν μια ειδική κατηγορία ασθενών όσο αφορά τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Από τη μία πλευρά είναι απαραίτητος ο έλεγχος των κλασσικών παραγόντων κινδύνου, ενώ από την άλλη εξίσου σημαντικός και πολύπλοκος είναι ο χειρισμός των αντιρευματικών φαρμάκων και ο έλεγχος της ρευματικής νόσου. Αυτός είναι και ο λόγος που κάνει αναγκαία την πολυεπίπεδη συνεργασία των ιατρικών ειδικοτήτων με επίκεντρο και συντονιστή το ρευματολόγο.

Βιβλιογραφία:

1)Agca R, Heslinga SC, Rollefstad S, et al

EULAR recommendations for cardiovascular disease risk management in patients with rheumatoid arthritis and other forms of inflammatory joint disorders: 2015/2016 update

Annals of the Rheumatic Diseases 2017;76:17-28.

2)Drosos GC, Vedder D, Houben E, et al

EULAR recommendations for cardiovascular risk management in rheumatic and musculoskeletal diseases, including systemic lupus erythematosus and antiphospholipid syndrome

Annals of the Rheumatic Diseases 2022;81:768-779.

*Σημ.: Πρέπει να τονιστεί τη συμβολή των Ελλήνων ρευματολόγων στις παραπάνω βιβλιογραφικές αναφορές. Η ελληνική ρευματολογική κοινότητα παραμένει εδώ και πολλά χρόνια στην ερευνητική και εκπαιδευτική πρωτοπορία της ευρωπαϊκής, αλλά και παγκόσμιας ιατρικής επιστήμης.

Ιωάννης Σοφιανός
Ρευματολόγος
Σάμος

www.facebook.com/IoannisSofianosRheumatologist

τηλ. 2273086970