Σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων, είναι μια αφορμή να δείξουμε την αλληλεγγύη μας στους πρόσφυγες – και στις κοινότητες που τους καλωσορίζουν. Καθώς νέες συγκρούσεις ξεσπούν, επανεμφανίζονται, επιμένουν ή γίνονται πιο βίαιες, 68,5 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο βρίσκονται μακριά από τις εστίες τους. Εννέα στους δέκα βρίσκονται εντός της χώρας τους ή σε γειτονικές χώρες, και οι επιπτώσεις είναι τεράστιες, τόσο για τους ίδιους τους πρόσφυγες όσο και για τις κοινότητες που τους υποδέχονται. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, η προστασία των προσφύγων πρέπει να αποτελεί παγκόσμια – και κοινή – ευθύνη. Είναι η ώρα να κάνουμε τα πράγματα διαφορετικά.
Δοκιμάζεται ένα νέο μοντέλο, με θετικά αποτελέσματα, βασισμένο στην ισότητα, τη δικαιοσύνη και τις ανθρωπιστικές αξίες και πρότυπα. Οι χώρες και οι κοινότητες χρειάζονται πιο συστηματική και μακροπρόθεσμη στήριξη, καθώς αναλαμβάνουν να βοηθήσουν οικογένειες που έχουν ξεριζωθεί. Οι ίδιοι οι πρόσφυγες έχουν την ανάγκη να συμπεριλαμβάνονται στις νέες κοινότητες και να τους δίνεται η ευκαιρία να αξιοποιούν τις δυνατότητές τους. Το Παγκόσμιο Σύμφωνο για τους Πρόσφυγες, το οποίο πρόκειται να υιοθετηθεί φέτος, στοχεύει στα παραπάνω.
Η σωστή εφαρμογή των νόμων και των πολιτικών είναι ζωτικής σημασίας. Αλλά οι τοπικές κοινότητες είναι αυτές που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή όταν φτάνουν οι πρόσφυγες και το καλωσόρισμά τους είναι αυτό που κάνει τη διαφορά. Τη διαφορά μεταξύ της απόρριψης και της συμπερίληψης, μεταξύ της απελπισίας και της ελπίδας, μεταξύ του να μένει κανείς πίσω και να φτιάχνει το μέλλον του. Ο διαμοιρασμός της ευθύνης για τους πρόσφυγες ξεκινάει από εκεί.
Συμβαίνει κάθε μέρα: στη Βηρυτό στον Λίβανο, στο Κόξ Μπαζάρ στο Μπαγκλαντές, στη Γιούμπε στην Ουγκάντα, στη Φρανκφούρτη στη Γερμανία, στη Λίμα στο Περού και σε αμέτρητα ακόμα χωριά και πόλεις σε όλο τον κόσμο. Είναι οι άνδρες, οι γυναίκες και τα παιδιά, οι τοπικές οργανώσεις, οι εκπαιδευτικοί, οι τοπικές επιχειρήσεις και οι τοπικοί άρχοντες που κάνουν τη διαφορά – με ανθρωπισμό, ενσυναίσθηση και αλληλεγγύη.
Συχνά, αυτές οι κοινότητες βρίσκονται στο περιθώριο – σε απομακρυσμένες περιοχές ή με λίγους διαθέσιμους πόρους για τις ίδιες. Παρ’ όλα αυτά, όταν φτάνουν πρόσφυγες, μοιράζονται αυτά που έχουν, με κίνητρο τη συμπόνια και μια αίσθηση ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Και όταν οι άνθρωποι εργάζονται μαζί, τα αποτελέσματα είναι πολύ ισχυρά.
Ποιοι είναι αυτοί οι καθημερινοί ήρωες; Είναι άνθρωποι που γνωρίζουν τι σημαίνει να ανήκεις σε μια κοινότητα και είναι έτοιμοι να βοηθήσουν και άλλους να αισθανθούν ότι ανήκουν κάπου. Απλώνουν ένα χέρι βοήθειας ή δουλεύουν μαζί ως μέλη μιας τοπικής εκκλησίας ή ενός τζαμιού, μιας σχολικής ομάδας, ενός αθλητικού συλλόγου, μιας συνεργατικής κοινότητας ή μιας ομάδας νέων. Κάποιοι έχουν υπάρξει οι ίδιοι πρόσφυγες και ξέρουν τι σημαίνει αυτό. Μέσω της γενναιοδωρίας τους, αναδεικνύουν τις δυνατότητες των προσφύγων και τις απεριόριστες ευκαιρίες για να τους βοηθήσουμε.
Για να ξαναχτίσουν τη ζωή τους οι πρόσφυγες, χρειάζονται τη βοήθεια όλων μας. Πρέπει να εργαστούμε μαζί για να μπορέσουν να αποκτήσουν ό,τι οι περισσότεροι από εμάς θεωρούμε δεδομένο – εκπαίδευση, ένα μέρος για να ζούμε, δουλειά, την αίσθηση ότι ανήκουμε σε μια κοινότητα. Με την πάροδο του χρόνου, ο αντίκτυπος είναι πολύ μεγάλος – τόσο για τις οικογένειες των προσφύγων όσο και για εκείνους που τις υποδέχονται.
Την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων, είναι η στιγμή να αναγνωρίσουμε τον ανθρωπισμό τους που γίνεται πράξη και να προκαλέσουμε τον εαυτό μας, και τους άλλους, να ακολουθήσουμε το παράδειγμά τους στην υποδοχή και τη στήριξη των προσφύγων – στα σχολεία μας, στις γειτονιές μας και στους χώρους εργασίας μας. Από εκεί ακριβώς ξεκινάει η αλληλεγγύη – από όλους εμάς.