Ο Δημήτρης Βίτσας στο Samos24: «Ας μιλήσουμε με ανοιχτά χαρτιά»

Η επιτάχυνση της αποσυμφόρησης της προσφυγικής δομής στη Σάμο, αποτελεί άμεσο στόχο του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, δήλωσε σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Samos24, ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Δημήτρης Βίτσας.

Εκτίμησε ότι η κατάσταση θα έχει εξομαλυνθεί μέχρι τα τέλη Απριλίου με την μετεγκατάσταση του ΚΥΤ στο Βαθύ σε νέο χώρο. Παράλληλα επισήμανε ότι δρουν εγκληματικά κυκλώματα τόσο στο νησί όσο και την Τουρκία, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν στοιχεία.

Γιατί δεν επετεύχθη η μεταφορά των 2.000 μεταναστών μέχρι τις 15 Δεκεμβρίου 2018 που υποσχεθήκατε στους φορείς της Σάμου όταν σας επισκέφτηκαν στο γραφείο σας στην Αθήνα;

Δεν είναι έτσι τα πράγματα.Ας μιλήσουμε με ανοιχτά χαρτιά. Το βασικό ζήτημα είναι  οι ροές, δηλαδή εμείς κατά τη διάρκεια του Δεκεμβρίου πήραμε περίπου 1.500 ανθρώπους. Όμως την ίδια εποχή ήρθαν πολλοί  περισσότεροι. Το πρόβλημα, άλλωστε, στη Σάμο εδράζεται σε τρία βασικά ζητήματα.

Το ένα ζήτημα έχει να κάνει με τις ροές που αυξήθηκαν κατά πολύ, περίπου διπλάσιες το 2018 σε σχέση με το 2017.Με την αδυναμία του υπουργείου, δηλαδή και των υπηρεσιών του, αυτόν τον κόσμο να τον υποδεχθεί από τη μία μεριά, αλλά και να ολοκληρώσει και τις ιατρικές αλλά και τις καταγραφικές προσπάθειες από την άλλη, που είναι το δεύτερο ζήτημα και το τρίτο έχει να κάνει με την ίδια κατάσταση του κέντρου υποδοχής ταυτοποίησης το οποίο κρέμεται πάνω από μία πόλη 7 χιλιάδων κατοίκων, το Βαθύ, που είναι ένα ζήτημα το οποίο θα πρέπει να λήξει.

Δηλαδή, εμείς την προσπάθεια την κάναμε και θα συνεχίσουμε να την κάνουμε, και επικεντρώνεται στο κέντρο υποδοχής, όπου βρίσκονται 3.700 πρόσφυγες και μετανάστες, κατά κύριο λόγο μετανάστες που έχουν κάνει αίτηση ασύλου .

Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες δίνει άλλα νούμερα, ξεπερνάμε τους 4.000.

Η Ύπατη Αρμοστεία δίνει και αυτούς που μένουν στα σπίτια, οπότε μαζί με αυτούς είναι πάνω από 4.000. Το βασικό ζήτημα είναι ότι πρέπει να επιμένουμε στην προσπάθεια.

Ήδη φτιάχνουμε και καινούργια ομάδα υπηρεσίας ασύλου. Η κινητή ομάδα, η οποία είχε έρθει το Δεκέμβρη μία φορά, θα ξαναέρθει για να μείνει μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Το δεύτερο βασικό είναι ότι πρέπει να έχουμε περισσότερους γιατρούς. Με το υπουργείο Υγείας έχουμε συνεννοηθεί  για κατ‘ ελάχιστον δυο γιατρούς για να βοηθήσουμε τον κ. Λογοθέτη, οποίος θα έλεγε κανείς ότι όσο και να προσπαθεί, αντικειμενικά, δεν μπορεί να τα βγάλει μόνος του πέρα.

Υπάρχουν πολλές διαμαρτυρίες πολιτών για την οριακή κατάσταση που επικρατεί στο νοσοκομείο της Σάμου. Το ιατρικό προσωπικό προσπαθεί καθημερινά να εξετάσει τους ντόπιους ασθενείς και ταυτόχρονα πρόσφυγες-μετανάστες.

Συμφωνώ απολύτως, με την έννοια ότι εφόσον δεν έχουμε ένα μικρό Κέντρο Υγείας μέσα στο κέντρο υποδοχής και ταυτοποίησης θα επιβαρύνεται ένα νοσοκομείο, το οποίο είναι φτιαγμένο για πολύ συγκεκριμένο πληθυσμό. Φαντάζομαι τον πληθυσμό, δηλαδή της περιοχής , το οποίο μπορεί να επιβαρυνθεί κατά 10- 20%. Δεν μπορεί  να υπάρχει επιβάρυνση κατά 100%, κάτι που συμβαίνει αυτή την στιγμή .

Μπορώ να σας πω ότι τον Ιανουάριο στη Σάμο είχαμε νέες αφίξεις 368 ατόμων. Μετακινήσαμε  στην ενδοχώρα 405, ενώ το Δεκέμβριο είχαν έρθει 1.016 και μετακινηθήκαν 1.224 άτομα .

Το μεγάλο πρόβλημα ήταν ότι στους τέσσερις μήνες του φθινοπώρου, από το Σεπτέμβριο μέχρι και το Δεκέμβριο, στη Σάμο είχαμε περίπου 5.000 νέες αφίξεις

Αν μελετήσετε τα νούμερα θα δείτε ότι έχουμε μεταφέρει  στην ενδοχώρα 5.611 άτομα, τα οποία φτάνουν κοντά στα 6.000, αν προσθέσουμε και τις εθελοντικές επιστροφές.

Δυστυχώς η κατάσταση θα έλεγα ότι είναι πέραν του οριακή. Και είναι η Σάμος η πρώτη μας προτεραιότητα, όσον αφορά την αποσυμφόρηση, γιατί το σχέδιό μας στα άλλα νησιά γενικώς πέτυχε. Τα άλλα νησιά είναι  αλήθεια ότι είναι σε καλή σχετικά κατάσταση.

Δηλώνετε συνεχώς ότι η Σάμος έχει «στοχοποιηθεί» από τους παράνομους διακινητές μεταναστών και προσφύγων. Η Κρατική Υπηρεσία Πληροφοριών ή άλλες υπηρεσίες δεν μπορούν να τους εντοπίσει;

Εγώ έχω πει πολλές φορές ότι στην πλευρά της Τουρκίας και στην πλευρά της Σάμου, κάτι για το οποίο  είμαι σίγουρος – δεν ξέρω πρόσωπα και πράγματα αλλιώς θα τα είχα μεταφέρει στον εισαγγελέα- , ότι υπάρχουν τέτοιες εγκληματικές ομάδες.

Σας δίνω ένα στοιχείο. Τον Οκτώβριο του  2017 είχαμε άφιξη στη Σάμο 193 ατόμων, το 2018 1.891. Και έχουμε αφίξεις σε περιόδους με άσχημο καιρό, κάτι που δεν συμβαίνει στα άλλα νησιά. Αυτό που ζητάω είναι και η συνεργασία των κατοίκων με τις λιμενικές και αστυνομικές αρχές, δηλαδή δεν είναι «κάρφωμα» αν κάποιος ξέρει κάτι πάνω σε αυτό το ζήτημα και έχει μια πληροφορία, να την πει.

Κάθε χώρα έχει τα σύνορα της. Οι Σαμιώτες διαμαρτύρονται διότι δεν φυλάσσονται τα σύνορα. Ποιος ο ρόλος τελικά του Frontex;

Υπάρχει ένα ζήτημα σχέση με την εντολή που έχει η frontex, η οποία δεν μπορεί να απωθήσει με βάση την εντολή που έχει. Εμείς προσπαθούμε να κάνουμε το εξής . Να συνεργαστούν οι ελληνικές αρχές με τις τουρκικές και έχουμε φτάσει σε ένα επίπεδο συνεργασίας, ώστε να μην ξεκινάνε βάρκες.

Γιατί εδώ υπάρχει και το άλλο ζήτημα. Γνωρίζουμε ότι η Σάμος είναι πάρα πολύ κοντά στην Τουρκία,  ενάμιση μίλι, αλλά δεν βγαίνουν οι βάρκες στο πλησιέστερο αυτό σημείο. Κάνουν  ένα ολόκληρο γύρο. Δηλαδή, χρειάζεται μία πολύ καλή συνεργασία.

Εγώ ζήτησα μεγαλύτερη προσοχή  από τις τουρκικές αρχές και από τον ομόλογό μου, ώστε να με βοηθήσει να αποσυμφορήσω τη Σάμο.

Ενώ στα άλλα νησιά απέδωσε, στη Σάμο δεν έχει συμβεί και μου φαίνεται και  λίγο παράξενο, με την έννοια ότι απέναντι από τη Σάμο υπάρχουν τεράστιες στρατιωτικές περιοχές της Τουρκίας. Δεν θέλω να κατηγορήσω κανέναν, ούτε να προσάψω τίποτα. Ίσα-ίσα θέλω να δω τις δικές μου ευθύνες και τι μπορώ να κάνω εγώ,  απλά επισημαίνω  το γεγονός .

Σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα θα πάρουμε όλους τους ασυνόδευτους ανήλικους που είναι στη Σάμο και που είναι έφηβοι, στους οποίους παρατηρείται η μεγαλύτερη ένταση. Έχουμε συνεννόηση σε αυτό με την κα Φωτίου.

Μετά το πρώτο δεκαήμερο θα αρχίσουν να μεταφέρονται όλοι στην ενδοχώρα, αλλά συγχρόνως αυτό που με ενδιαφέρει πρώτα και κύρια είναι να δυναμώσουμε τις δομές της υπηρεσίας ασύλου, αλλά και τις δομές του ΚΕΕΛΠΝΟ στη Σάμο.

Θέλω  να σας πω και κάτι άλλο. Υπάρχουν προτάσεις οι οποίες είναι μεν εύκολες να τις πει κανείς, αλλά είναι αδύνατον να τις εφαρμόσεις, δηλ. μεταφέρετέ τους όλους. Εντάξει το καταλαβαίνω.

Το βασικό ζήτημα είναι ότι αυτό θα κατακρήμνιζε τη συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία και τότε το αποτέλεσμα δεν θα ήταν οι σημερινές ροές…

Γιατί εγώ ξέρω και τις πιέσεις που δέχεται η Τουρκία από όλες τις μεριές των συνόρων της και τις προσπάθειες που καταβάλλει , γιατί παίρνει και κάποια χρήματα η Τουρκία.

Σας βεβαιώνω και γνωρίζοντας το τι γίνεται , θα μιλάγαμε για μία κατάσταση που θα προσομοίαζε με το 2015.

Για τους μετανάστες που ζουν σε σκηνές σε άσχημες συνθήκες, μέσα στο κρύο και τη βροχή, σας απασχολεί ; Το τελευταίο διάστημα είδαμε μεγάλες διαδηλώσεις διαμαρτυρίας στην πόλη της Σάμου.

Καλό είναι να έχουμε καλό καιρό στη Σάμο. Στις τέσσερις τελευταίες μέρες δεν υπάρχει καμία άφιξη, κατά κύριο λόγω του καιρού.

Οι διαδηλώσεις ήταν και αποτέλεσμα μιας ψευδούς δραστηριότητας που μοίραζε χαρτιά ευαλωτότητας , κατά κύριο λόγο σε αφρικανούς πολίτες τρίτων χωρών , οι όποιοι δεν καταλάβαιναν ότι δεν ισχύει ένα χαρτί ευαλωτότητας που σου δίνεται από ΜΚΟ. Δεν ισχύει. Το τονίζω είναι παράνομο.

Εμένα με ενδιαφέρουν πολύ περισσότερο να μεταφέρω γρήγορα – και αυτό σημαίνει ταχύτερη διαδικασία-  όλα τα ασυνόδευτα, ανήλικα και οικογένειες.

Πως κρίνετε την συνεργασία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Σάμου με το υπουργείο σας.

Δεν θα την έλεγα ικανοποιητική! Και εξηγούμε.

Όταν υπήρχαν δύσκολα κλιματικά γεγονότα σε όλα τα άλλα νησιά με την περιφέρεια συνεργαστήκαμε πάρα πολύ καλά.

Στη Σάμο, η περιφέρεια αρνήθηκε να συμμετάσχει στο σχέδιο, που βρε αδερφέ, συμβαίνει κάτι έκτακτο .

Αναφέρεστε στη τελευταία συνάντηση ;

Ναι, έγινε μία συνάντηση, ήταν ο κ. Γκουγκουλής ο γραμματέας υποδοχής , τώρα διευθυντής της υπηρεσίας πρώτης υποδοχής-  και μου έφερε τα πρακτικά.

Οι αρχές της Σάμου απάντησαν ότι δεν έχουν διαθέσιμους χώρους. 

Αυτά τα πράγματα είναι λίγο απίθανα .

Ο κ . Γκουγκουλης άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο, σε ακέραιες καιρικές συνθήκες στη Σάμο την επίταξη δημοσίων ακινήτων για τη φιλοξενία προσφύγων και μεταναστών. Ισχύει κάτι τέτοιο; 

Ναι, αλλά δεν θέλουμε να κάνουμε τέτοια πράγματα. Εμείς θέλουμε να συνεργαζόμαστε. Εμείς θέλουμε να βοηθήσουμε. Όπως βοηθάμε και πηγαίνουμε στο υπουργείο Υγείας για ζητήματα του νοσοκομείου  της Σάμου, όπως πηγαίνουμε για ζητήματα που αφορούν τα αγροτικά στη Σάμο, πηγαίνει το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής και πιέζει να δοθούν λύσεις.

Θέλουμε ένα επίπεδο συνεννόησης. Εγώ είδα και τον μητροπολίτη Σάμου. Πολλές φόρες με έχει επισκεφτεί, και με το δίκιο του έχει κάνει παράπονα, και ο κ. Σεβαστάκης και ο δήμαρχος της Σάμου. Αν δεν κάτσουμε σοβαρά, με τη λογική ότι κανένας  δεν θέλει να πλήξει τη Σάμο, αλλά θέλουμε να βρούμε λύσεις για το νησί, καταλαβαίνετε ότι θα υπάρχουν φωνές ανθρώπων που φωνάζουν χωρίς να λένε τίποτα όμως. Αυτό είναι το κεντρικό για μένα .

Κατά την Επίκαιρη Ερώτηση του Βουλευτή  Σάμου κ. Δημήτρη Σεβαστάκη προς εσάς στη Βουλή , φωτογραφίσατε και το χώρο, είπατε δηλ ότι έχει βρεθεί ένας χώρος, ο οποίος δεν επηρεάζει ούτε το Βαθύ ούτε τους Μυτιληνιούς. Αναφέρεστε στα πρώην σφαγεία Σάμου;

Δεν θέλω να φωτογραφίσω τίποτα, πριν ολοκληρωθεί η διαδικασία.

Το Υπουργείο δεν βοηθήθηκε και ιδιαίτερα, είχα συμμετάσχει σε σύσκεψη το Σεπτέμβριο του 2016, αν δεν κάνω λάθος, και τότε έλεγαν ή τουλάχιστον το έλεγα, ότι δεν είναι καθόλου ικανοποιητικό το να βρίσκεται ένα κέντρο υποδοχής και ταυτοποίησης, κρεμασμένο πάνω από την από μία πόλη. Πρέπει να βρούμε άλλη  λύση. Σας λέω μόνο η επικοινωνία με διάφορες υπηρεσίες, δημοτικές, περιφερειακές και δημόσιες, κράτησε πάνω από τρεις μήνες, γιατί ο Νόμος λέει ότι πρέπει να εξαντλήσω τα περιθώρια για να βρω χώρο, σε σχέση με το δημόσιο.

Μέσα στο Φεβρουάριο θα αρχίσουν οι εργασίες , αφού πρώτα καταλήξουμε που θα είναι αυτός ο χώρος. Σε αυτό το χώρο θα φτιαχτεί ένα camp, όχι όμως για 3-4 χιλιάδες ανθρώπους .

Θα φτιαχτεί ένα κέντρο υποδοχής για 1.000 και μαζί με το Προαναχωρησιακό Κέντρο Κράτησης Αλλοδαπών [ΠΡΟ.ΚΕ.Κ.Α] σύνολο 200 ατόμων. Αυτοί που θα πάνε θα είναι 1.200 και την ίδια μέρα θα κλείσει το κέντρο στο Βαθύ. Σε κάθε  περίπτωση μέχρι να γίνει αυτό, η αριθμητική διάφορα με μια έννοια θα έχει τελειώσει . Δηλ. είτε να έχουν μεταφερθεί στην ηπειρωτική Ελλάδα, μαζί και με αυτούς που θα έχουν έρθει, είτε να έχουν επιστραφεί.

Οι κάτοικοι της Σάμου δεν πείθονται ότι θα γίνει ένα νέο ΚΥΤ μόνο για 1000-1200 άτομα. Στην περίπτωση που την επόμενη μέρα έρθουν αλλά 300 άτομα που θα τους φιλοξενήσετε;    

Το νέο camp θα είναι φτιαγμένο με τέτοιο τρόπο, με τις υπηρεσίες του, που  θα διεκπεραιώνουν γρήγορα τις διαδικασίες. Έχουμε πάρει υπόψιν μας και αυτούς που θα έρχονται.

Τώρα, πάντοτε υπάρχουν Κασσάνδρες της καταστροφής, αλλά εμείς πρέπει να δουλεύουμε και να μην αφήνουμε τίποτα στην τύχη.

Στο νέο camp θα υπάρχει κέντρο υγείας ;

Τι θέλουμε να φτιάξουμε . Στο καινούργιο κέντρο να έχουμε μέσα ιατρεία που θα αφορούν ασθένειες ή ευαλωτότητα και αλλά ιατρεία που αφορούν τα ψυχοκοινωνικά. Θα είναι ένας χώρος 200-500 τετραγωνικά μέτρα ,που στην ουσία  θα απαλλάξει από το βάρος ένα μεγάλο κομμάτι του ίδιου του νοσοκομείου.

Θα έχουμε λύσει και τα προβλήματα  της διερμηνείας  τα όποια είναι πολύ σημαντικά, γιατί αυτή τη στιγμή θα πρέπει να ξέρετε ότι πολύς κόσμος πηγαίνει στο νοσοκομείο της Σάμου, ακριβώς γιατί δεν υπάρχει διερμηνεία. πχ του πόνα το κεφάλι και πηγαίνει στο νοσοκομείο.

Πιστεύετε ότι μέχρι τέλος Απριλίου 2019 θα έχει τελειώσει η μετεγκατάσταση του ΚΥΤ Σάμου σε νέα θέση ;

Έτσι το έχουμε προγραμματίσει. Θα πρέπει να σας πω ότι τα κοντέινερ είναι σχεδόν έτοιμα και βρίσκονται στην ηπειρωτική Ελλάδα. Βεβαίως, ευχή όλων μας είναι το καινούργιο ΚΥΤ να μην φτάσει πότε σε πληρότητα.