Οι σκιές των δραμάτων

Ειναι τελικά κάτι υπαρκτό η Κεντροαριστερά, ή μια Καστοριαδική «φαντασιακή θέσμιση», μια κατασκευή, που επιβιώνει επειδή την αναπολούμε; Σε μια σειρά κειμένων μου στα «ΝΕΑ» για την Κεντροαριστερά, θεωρούσα τη ματαίωση, την πίκρα, το στρείδιασμα απ’ την επιθετική αντιπολίτευση κατά τη δύσκολη, πρώτη φάση των Μνημονίων, ως τη βασική αιτία που δεν επιτρέπει την ανάπτυξη του κεντροαριστερού διαβήματος. Που δεν ευνοεί τη στοιχειώδη διαβούλευση του ΣΥΡΙΖΑ με τους άλλους πόλους του κεντροαριστερού διανύσματος. «Δεν μπορούν ακόμα να μιλήσουν ήρεμα» σκεφτόμουν. Πέρα απ’ τον  πικραμένο και τον υπόρρητο «ρεβανσισμό» του, τον διάλογο τον δυσκολεύει το ότι δεν αισθάνεται ο συνομιλητής ασφαλής, ότι δεν διατρέχει τον κίνδυνο μαχαιριάς, δεν αισθάνεται λυτρωμένος χωρίς τη δική σου μετάνοια, ώστε να κερδηθεί το συγχωρητικό κλίμα μιας συναίνεσης.

Αντί βέβαια να ψάχνεται ο καθένας στα τρίσβαθα της ψυχής του, θα ήταν δυνατόν, οι κομματικές συνιστώσες τους χώρου, ο ΣΥΡΙΖΑ, το Ποτάμι, το ΠΑΣΟΚ, η ΔΗΜΑΡ κ.λπ. να αναζητήσουν κάτι άλλο, κάπου αλλού. «Μίνιμουμ πρόγραμμα» το είχε βαφτίσει ο χώρος παλιότερα. Μερικά σημαντικά ζητούμενα και διεκδικούμενα, ιδίως όταν το διεθνές περιβάλλον τα αποστρέφεται όπως π.χ. το  κοινωνικό κράτος κάποιας, στοιχειώδους έστω, πρόνοιας.

Θεωρούσα στα κείμενα αυτά, ότι το εγχείρημα κεντροαριστερής ανασύνθεσης κάτω από όρους προεκλογικής ιδιοτέλειας, δεν θα αποκτούσε βάθος, ακόμα κι αν ξεκινούσε. Μια μεγάλη ιστορικά επείγουσα κεντροαριστερή ανασύνθεση, με δικαιώματα (όχι τον κούφιο δικαιωματισμό), ηθικό κράτος (όχι τη γραφειοκρατική ψευδοοργάνωση), διεθνοποιημένο βλέμμα (όχι επαρχιώτικη κοσμικότητα), ευφάνταστο, ιδιάζοντα οικονομικό πολιτικό σχεδιασμό (όχι ενσωμάτωση μαρκετινίστικων στερεοτύπων) και πολιτική τεχνών και σκέψης (όχι συντεχνιακό αλληλοφάγωμα).

Φαίνονται αυτονόητοι τίτλοι που όμως προϋποθέτουν ρήξεις, συνθετική ποιότητα, κοινές σημασιοδοτήσεις. Γιατί π.χ. ο πρωτότυπος οικονομικός σχεδιασμός που δεν θα έχει τον τυφλοσούρτη των manuals, αλλά θα διαβάζει την ελληνική περίπτωση, προϋποθέτει ένα διοικητικό σύστημα που δεν θα χάσκει, ούτε θα αντιδρά για το ότι φορτώνεται με δουλειά. Θεατή ως προς τα μέσα και τις τεχνολογίες αγροτική παραγωγή, θεατή και ανοικτή ως προς την προσβασιμότητα έρευνα, παραγωγική ευφυΐα, κατανόηση της μικρής, ευλύγιστης όμως, κλίμακας προϋποθέτουν μεγάλη οργανωτική ανασυγκρότηση διοικητικών συστημάτων και αντιλήψεων. Οι χειρότεροι όροι για να ευοδωθεί είναι η προεκλογική ανασφάλεια και ο συνηθισμένος κυβερνητικός εμπειρισμός όταν η εξουσία κατακτηθεί.

Σιγά σιγά, σχηματίζεται μέσα μου η άποψη ότι δεν υπάρχουν συνθήκες Κεντροαριστεράς, με τους όρους τουλάχιστον που θα συγκεφαλαίωναν το πνεύμα ενός ώριμου μεταδικτατορικού αναστοχασμού. Δηλαδή ένα σύνολο από αποταμιευμένες εθνικές ευκαιρίες και αποτυχίες. Αυτά αποτελούν παραστάσεις, σκιές ενός δράματος ήδη παιγμένου και πολλαπλώς ενοχοποιημένου (με τις ανάλογες αλληλοτιμωρίες). Η έλλειψη διαθεσιμότητας είναι αντήχηση ενός ιδεολογικού κενού που βεβαίως αντιστοιχεί σε ένα παραγωγικό και ταυτοτικό κενό. Δεν υπάρχει το ρεύμα στην παραγωγή και την κοινωνία που να μπορεί να μορφοποιήσει μια χειρονομία κεντροαριστερού χαρακτήρα. Δεν υπάρχουν οι ευκρινείς επικράτειες που να μπορούν να επιμεριστούν και συγκροτήσουν. Υπάρχει ένα «διά», ένα «ανάμεσα», ένα «δυνάμει», ένα «τέως».

Στάχτη και μπούρμπερη λοιπόν;

Αν τοποθετηθείς πάνω «στο τι θες» και ξεκολλήσεις από το «ποιος το λέει», απελευθερώνεσαι και βρίσκεις μια δυνατότητα να μιλήσεις, ειδικά στον μεταλλασσόμενο ανασφαλή χώρο και με κρίση σε αρκετούς απ’ τους θαμώνες του. Κυρίως πρέπει να βρούμε πρώτα τις ουσίες που θα πρέπει να στεγάσει ο όρος και μετά βρίσκουμε τι θα κάνουμε με τις ψυχές μας.

Ο Δημήτρης Σεβαστάκης είναι βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Νομού Σάμου

Πηγή Τα Νέα